MỘT CHUYỆN CŨ NHƯNG VẪN CÒN MỚI

 

 

Trần Chung Ngọc

 

 

 

 

Vài Lời Nói Đầu

Một chuyện cũ đã mười mấy năm rồi, nhưng nay lại thấy trên trang nhà sachhiem.net có người nhắc lại một bài của ông Dương Ngọc Dũng: "Nhận Định Về Các Trí Thức Phật Giáo Trong Nhóm Giao Điểm Phê Bình Quyển "Đối Thoại Với Đức Giáo Hoàng"", chắc hẳn cho rằng bài này có giá trị học thuật và trí thức lắm, có thể đánh đổ mọi luận điểm của các tác giả trong cuốn “Đối Thoại…”.  Vậy thì chúng ta thử hâm nóng lại chuyện này xem giá trị bài của Dương Ngọc Dũng thực sự như thế nào.  Có lẽ chúng ta phải trở lại từ đầu. 

Năm 1994,  Nhà Xuất Bản Alfred A. Knopf ở New York phát hành cuốn Crossing The Threshold of Hope, nội dung là những câu hỏi của nhà báo Ý Vittorio Messori, một giáo dân Ca-tô, và những câu trả lời của Giáo hoàng John Paul II.  Có tất cả 34 câu hỏi ngắn và các câu trả lời của Giáo hoàng đã hình thành một cuốn sách dày hơn 200 trang.  Đọc những câu trả lời của Giáo hoàng, chúng ta thấy Ngài giảng đạo của Ngài chứ không phải là trả lời thẳng vào câu hỏi, vì Ngài thường viện dẫn Kinh Thánh để giảng đạo, kể cả những điều mà thế giới ngày nay xếp vào loại mê tín hoang đường, làm như tất cả những gì viết trong Kinh Thánh đều là những chân lý mạc khải, không thể sai lầm. Thí dụ: trước câu hỏi: “tại sao nhân loại cần sự cứu rỗi?” thì Ngài viện dẫn câu John: 3: 16 nội dung là “ai tin vào con một của Thiên Chúa (Giê-su) thì sẽ được cứu rỗi để không bị luận phạt”, một câu tầm bậy nhất trong Tân Ước, vì chỉ những người sinh sau Giê-su, nếu biết và bị mê hoặc bởi một cái bánh vẽ trên trời nên mới tin vào Giê-su, trong khi trước Giê-su nhân loại đã hiện hữu trên trái đất cả nhiều trăm ngàn năm, nếu không muốn nói là cả triệu năm.  Cuốn sách trên được một số giáo dân Việt Nam: Tiến sĩ Trần Mỹ Duyệt, Cựu Thẩm Phán Nguyễn Cần, Kỹ sư Trần Văn Trí, và Giáo sư Trần Văn Nhượng, cùng đóng góp dịch ra tiếng Việt.  Tên sách là Bước Qua Ngưỡng Cửa Hi Vọng, và được nhà xuất bản Thăng Tiến phát hành năm 1995, và trong Lời Cảm Tạ ở đầu, những dịch giả đã đặt hi vọng tràn trề trên điều mà họ cho là Giáo hoàng đã ân tình thầm nhắn giáo dân Việt Nam, trang 11: “Cha đã tiên phong góp phần giải phóng quê hương Cha, và tiếp đến sẽ là quê hương chúng con”.  Nhưng thực tế là, Cha đã đi chuyến tàu suốt và chẳng ngó ngàng gì đến quê hương chúng con cả.  Hi vọng trở thành ảo vọng.  Hãy chờ đến khi Cha sống lại như Chúa và đến khi Cha trở lại lần thứ hai [second coming], nếu có thể trở lại, thì khi đó may ra Cha mới giải phóng quê hương chúng con, sau khi Cha giải phóng Gia-tô La-mã giáo của Cha, theo thứ tự ưu tiên!

Trong cuốn “Bước Qua Ngưỡng Cửa Hy Vọng”, Giáo Hoàng John Paul II đã có những nhận định sai lầm và tiêu cực, nếu không muốn nói là cố ý xuyên tạc với ác ý về Đức Phật và Phật giáo, ngoài những điều hạ thấp Mohammed và Hồi giáo.  Do đó cuốn sách đã gây nên một làn sóng phê bình phản đối trên khắp thế giới, từ những nhà trí thức và tôn giáo học, kể cả một số vị lãnh đạo trong Giáo hội Gia-tô La-mã, về sự bất lương trí thức và đạo đức tôn giáo trong tác phẩm trên.  Chúng ta hãy đọc vài nhận định về cuốn “Bước Qua Ngưỡng Cửa Hi Vọng” trên thế giới:

   Linh mục Ken Tanaka, giáo sư của viện Phật Học ở Berkeley phát biểu rằng: “Rõ ràng là Giáo hoàng không chịu làm bài tập” (nghĩa là không chịu tìm hiểu vấn đề cho cặn kẽ) và đã trình bày một quan điểm quá đơn giản về Phật Giáo”.  Giáo sư Tanaka nói: “Cốt tủy của Phật Giáo là thoát khỏi sự ràng buộc vào tham, sân, si – chứ không phải thoát khỏi thế giới [như Giáo hoàng ngộ nhận].  Nhờ đó mà con người ngộ được trình độ tỉnh thức cao hơn.”

   [Rev. Ken Tanaka, a professor at the institute for Buddhist Studies in Berkeley, said it is clear that the pope "hasn't done his homework" and presents "a very simplistic view of Buddhism.  "Essentially, Buddhism is about becoming detached from greed, hatred and ignorance - not from the world," Tanaka said.  "That's how one awakens to a higher level of awareness."]

   Linh mục Thomas Hand nói rằng ông ước mong Giáo hoàng “có đủ khả năng nói về Phật Giáo dựa vào những kinh nghiệm bản thân.   Chúng ta không thể nói gì về về sự sâu sắc hiển nhiên như Phật Giáo mà không tự mình đi vào trong đó.”

    [Rev. Thomas Hand, a Catholic priest, said he wished the pope "were able to speak about Buddhism from experience.  You can't speak about anything as obviously profound as Buddhism without getting into it."]

   Alan Senauke, một thiền sư, nói rằng những lời phê bình của Giáo hoàng về Phật Giáo chẳng hơn gì mấy cái chuyện “dựng lên những hình nộm người rơm rồi quật chúng xuống”  Ông nói: “Dù là ngu dốt hay cố ý, đó cũng là một sự trình bày sai lầm nghiêm trọng về Phật Giáo.”

   [Rev. Alan Senauke, a Zen priest and coordinator of the Buddhist Peace Fellowship, said the pope's comments on Buddhism were little more than "setting up straw men, then knocking them down. "Whether through ignorance or intention, it is a serious misrepresentation of what Buddhism is all about".]

   Lama Ole Nydahl , một giáo thụ của tu viện Kamtsang Choling, Mỹ, một phần của một hệ phái Phật Giáo Tây Tạng, không lấy gì làm ngạc nhiên về những lời phê bình Phật Giáo của Giáo hoàng.  Ông hỏi rằng ”Sao mà một người như Giáo hoàng có thể đồng ý với một tôn giáo như Phật Giáo, một tôn giáo đưa con người vượt qua cảnh giới nhị nguyên và tạo nên một mối liên hệ lành mạnh giữa thân và ý”   

   [Lama Ole Nydahl, a teacher affiliated with the Kamtsang Choling, U.S.A., part of a Tibetan Buddhist sect,  was not surprised with the pope's comments.  "How could a man like him possibly agree with a religion like Buddhism, which takes people beyond dualism and produces a healthy relationship with their bodies and minds?"  he asked.]

Nalin de Silva, một thành viên của “Liên Minh Các Hiệp Hội Phật Giáo” tại Tích Lan, cho rằng:  “Những nhận xét lắt léo với ác ý của Giáo hoàng về Phật Giáo có vẻ như là phản ứng trước sự bành trướng của Phật Giáo và Hồi Giáo gần đây ở Âu Châu.”  De Silva nói: “Ông ta đang cố gắng chống đỡ đức tin của ông ta.  Hồi Giáo và Phật Giáo là hai thách thức  chính đối với Ki Tô Giáo.”

   [A member of the Federation of Buddhist Organizations in Sri Lanka, Nalin de Silva, said the Pope's remarks were malicious and appeared to be a reaction to the recent spread of Buddhism and Islam in Europe.  "He is trying to defend his faith," de Silva said, "Islam and Buddhism are the main challenges to Christianity."]

 

   Chúng ta thấy rằng nhận định của các Linh mục Ken Tanaka, Thomas Hand và của thiền sư Alan Senauke cùng nói lên một điểm: “Giáo hoàng không đủ kiến thức về Phật Giáo để có thể bình luận về Phật Giáo nên đã đưa ra những nhận xét sai lầm nghiêm trọng về Phật Giáo, có thể là vì ngu dốt hay cố ý”  Nhưng  nhận định của  Tỳ kheo Nalin de Silva và Lạt ma Ole Nydahl mới thực sự đi vào nguồn gốc của vấn đề: “Tâm cảnh của Giáo hoàng không thể lãnh hội được sự sâu sắc của Phật Giáo; Giáo hoàng đã viết một cách lắt léo với ác ý và lý do là để chống đỡ và duy trì niềm tin của giáo dân.”

   Trước một biến cố liên quan đến Phật giáo, tôn giáo của tuyệt đại đa số người Việt, Giao Điểm đã không thể đứng ngoài, và đã nhập cuộc.  Kết quả là tháng 6, 1995, tác phẩm “Đối Thoại Với Giáo Hoàng Gioan-Phao-Lồ II Nhân Đọc Cuốn Bước Qua Ngưỡng Cửa Hy Vọng”, do Giao Điểm xuất bản, ra đời như một trái bom bức nổ. 

   Đối với con chiên thì Giáo hoàng có nói gì hay viết gì thì con chiên chỉ có việc nghe và tuân theo cùng ca tụng, theo nghĩa “Tòa Thánh có đánh r… cũng khen thơm” (Nguyễn Văn Trung) chứ không làm gì có chuyện “đối thoại” với Giáo hoàng.  Nhưng trí thức Việt Nam là con người chứ không phải là con chiên, nên với tinh thần vô úy, 18 tác giả, 18 bài viết từ Mỹ, Pháp, Úc, Đan Mạch, Việt Nam, gửi về  và những tài liệu văn hóa đó đã đập tan những luận điệu vu khống, xuyên tạc của Giáo hoàng John Paul II đối với Phật Giáo.  Trong số các tác giả trên có cả sự đóng góp của người Ca-tô, và tác phẩm cũng đã được gửi đến Tòa Thánh Vatican với ghi nhận “đã nhận được” kèm theo lời “cám ơn” của Tòa Thánh. Trước phản ứng trên thế giới, đại diện “Tòa Thánh” đã lên tiếng xin lỗi Phật Giáo.  Cuốn “Đối Thoại” đã được độc giả hoan nghênh và đánh giá cao cho nên chỉ hai tháng sau khi ấn bản đầu tiên phát hành vào tháng 6, 1995, đến tháng 8, 1995 đã phải in lại ấn bản hai, rồi đến năm 2000 lại phải in lại lần nữa để có thế đáp ứng sự đòi hỏi của độc giả. 

 

Link: http://giaodiemonline.com/sach_detail.php?sachid=81

 

   Sự kiện đa số độc giả có cảm tình với cuốn "Đối Thoại..." cũng dễ hiểu, vì tuy không phải là tiếng nói của bất cứ một tổ chức tôn giáo hay lực lượng dân tộc nào, nhưng cuốn "Đối Thoại..." đã phần nào nói lên tâm tư của những người Việt yêu nước, yêu đạo Phật phản ánh một tinh thần bất khuất truyền thống của dân tộc Việt Nam.  Đây là tiếng nói trí thức phát huy tinh thần dân tộc, tinh thần vô úy, của một số người cảm thấy mình có trách nhiệm phải trả lại những sự thực cho lịch sử, những sự thực đã bị xuyên tạc và bóp mép bởi những chính quyền thực dân đô hộ, hay chính quyền tôn giáo trị dựa vào thế lực nước và ngụy trang dưới chiêu bài chống Cộng như chính quyền Ngô Đình Diệm...  Tiếng nói này cất lên với tinh thần tôn trọng sự thực, bất kể những sự thực này liên hệ đến vấn đề tế nhị  tôn giáo của một thế lực toàn cầu, vừa mạnh về chính trị, vừa giàu có về tiền bạc, như Giáo hội Gia-tô La-mã. Cũng như giới trí thức Tây phương, giới trí thức ngoại đạo Việt Nam biết rõ, ngày nay giáo quyền Vatican chỉ là con cọp giấy, vì như John Remsburg đã nhận định: "Bây giờ Giáo hội không giết được nữa vì không còn quyền lực để mà giết. Thanh gươm (để giết người) và bó củi (để thiêu sống người) đã bị tước khỏi những bàn tay đẫm máu của Giáo hội, và bây giờ Giáo hội chỉ còn dùng được hai vũ khí, gây thù hận và vu khống." (The Church does not kill now because it does not have the power to kill.  The fagot and the sword have been wrested from her bloody hands, and hatred and slander are the only weapons left her now.)  Nhưng, với tâm cảnh của một thuộc hạ nô lệ tôn giáo thời Trung Cổ, ông luật sư Nguyễn văn Chức, một đại trí thức CaTô Việt Nam, cho rằng "đối thoại với Giáo Hoàng là mang tội bất kính, là phường vô lại hay vô giáo dục" (Xin đọc bài "Một Khuôn Mặt Siêu Việt Trong Một Thế Giới Hữu Hạn: Đức Giáo Hoàng Gioan Phaolo II", Thế Giới Ngày Nay, số 139, tr. 51). Ông ta không biết rằng, trong thế giới Tây phương, giới trí thức không chỉ “đối thoại” mà còn đi xa hơn nữa, như vài sự kiện sau đây mà ông Chức mù mờ không biết đến:

  1. Ở Denver, nơi ông Chức đến cúi đầu hôn nhẫn GH John Paul II thì một số phụ nữ Mỹ đã "đón tiếp" Giáo Hoàng bằng biểu ngữ "Hãy để những bài tán tụng Mary của Ngài ở ngoài buồng trứng của chúng tôi" (Keep your rosaries out of our ovaries) để phản đối tín điều cấm dùng thuốc ngừa thai của Vatican.

   2. Một sinh viên đã "lên lớp" Giáo Hoàng John Paul II ngay giữa công trường Thánh Phêrô về vụ Giáo Hoàng tiếp Cựu Thủ Tướng Ý là Giulio Andreotti đang bị xử như là một Mafia.  Các viên chức của Giáo Hội từ chối không bình luận về vụ này.  ("The Orlando Sentinel", Dec. 14, 1995: 'Student Upbraids Pope, Leaving Vatican Stunned': Vatican City - After an unprecedented scene in St. Peter's Basilica in which a student "lectured" Pope John Paul II about a meeting with Italy's former Prime Minister, on trial for Mafia charges, Catholic Church officials Wednesday refused all comment.)

   3. Hàng trăm thanh niên Đức ở Bá Linh đã gào lên những lời như "Hãy đi xuống Địa Ngục" và "Hãy thiêu sống Giáo Hoàng" vào mặt Giáo Hoàng và ném sơn vào xe Popemobile của Ngài ("The Orlando Sentinel", June 24, 1996: Hundreds of young anarchists from Berlin's lively underground scene screamed "Go to Hell" and "Burn the Pope" as the Polish pontiff, 76, rode toward the Brandenburg Gate in his pearl-white popemobile.  Two paint bags hit the vehicle.

  4. Frank Zindler lên án Giáo hoàng John Paul  II là “Đệ Nhất Ác Nhân Của Thế Kỷ”

  5. Richard Dawkins và một số trí thức Anh Quốc đòi bắt Giáo hoàng Benedict XVI bỏ vào tù.

  6. 2 luật sư Đức đệ đơn truy tố Benedict XVI trước Tòa Án Tội Phạm Thế Giới về 3 tội ác chống nhân loại.

  7. Truyền thông thế giới lên án Benedict XVI về tội bao che các linh mục loạn dâm và ấu dâm.

  8. “Hội đồng lãnh đạo các nữ tu” (LCWR), qui tụ 1.500 bề trên của 80% trên tổng số 57 ngàn nữ tu Ca-tô tại Hoa Kỳ với những tuyên ngôn công khai bày tỏ bất đồng hoặc thách thức những giáo lý về đức tin của Giáo hội v…v…

 

   Và còn nữa, những hành động tương tự như trên của Giáo dân và giới trí thức Tây phương nhiều đến độ không sao kể xiết.  Nhưng các con chiên Việt Nam thì vẫn cứ mê muội, một điều “đức thánh cha”, hai điều “đức thánh cha”, không cần biết đến những diễn biến trong xã hội và trong giáo hội ra sao.  Một vài trí thức Ca-tô, trong tâm cảnh nô lệ tâm linh, bèn lên tiếng phê bình cuốn Đối Thoại để bênh vực cho “đức thánh cha”.

    Phản ứng trước cuốn Đối Thoại, có ba bài của ba nhà đại trí thức Ca-Tô: Giáo sư Nguyễn Văn Trung với bài "Có Thể Cùng Bước Qua Ngưỡng Cửa Hy Vọng Không?", đăng trong mục "Điểm Sách", trong cuốn "TRIẾT 2", xuất bản tại San Jose, Cali., tháng 6 - 1996." ; Giáo sư Đỗ Mạnh Tri với bài "Đọc "Đối Thoại Với Giáo Hoàng Gioan Phaolô II"", đăng trên tờ Đất Mẹ, số 66, tháng 12, 1996, trg. 47-51; luật sư Nguyễn Văn Chức với bài "Một Khuôn Mặt Siêu Việt Trong Một Thế Giới Hữu Hạn: Đức Giáo Goàng Gioan PhaoLo II", đăng trong tập san "Thế Giới NGÀY NAY", số 139, trg. 34-50.  Ngoài ra còn có ông Dương Ngọc Dũng ở trong nước, khi đó hình như đang học ở Mỹ, cũng viết cuốn "Nhận Định Về Các Trí Thức Phật Giáo Trong Nhóm Giao Điểm Phê Bình Quyển "Đối Thoại Với Đức Giáo Hoàng"", Cambridge, 1996, (từ đây về sau được viết tắt là "Nhận Định..").  Tên tác giả này tôi chưa từng nghe, nhưng trong một bài chưa được phổ biến thì ông Dũng tự khoe là một "Ứng viên Tiến Sĩ" tại đại học Boston, Hoa Kỳ.  Tôi có nghe nói ông là một giáo sư ở bên nhà.  

   Để phản biện, Giao Điểm xuất bản ngay hai cuốn sách phê bình ông Dương Ngọc Dũng, Tập I (1997), và ông Đỗ Mạnh Tri, Tập II (1997). Từ đó đến nay không có một ai khác còn lên tiếng phê bình cuốn “Đối Thoại” nữa.

 

    Điều thú vị là sau đó Nhà Nước đã ra lệnh cho ông Dương Ngọc Dũng hãy im đi, đừng có viết bậy thêm nữa, như lời ông ta tự thú nhận.  Và thú vị hơn nữa là nhận định về giá trị trí thức của các tác giả trên của Linh Mục Augustinô Nguyễn Hữu Trọng, quản nhiệm văn phòng Nhà Thờ Đức Chúa Trời ở TP Hồ Chí Minh, trong một bức thư đề ngày 8.12.1997, nội dung phúc trình về những tệ nạn trong Giáo hội Công Giáo Việt Nam.  Bức thư được gửi đến:

 “Kính khấu tâu trình Đức Thánh Cha {John Paul II) rất chí thánh.

Kính bái đệ trình Đức Hồng Y (Phạm Đình Tụng) Giáo Chủ Giáo Hội Công Giáo Việt  Nam rất tôn nghiêm”

       Trong đó có đoạn nói về thực chất giá trị của những tác phẩm phê bình các tác giả trong cuốn “Đối Thoại..,”, nguyên văn như sau:

    Trong tác phẩm phê bình nhóm Giao Điểm Phật Giáo hải ngoại phê bình Đức Giáo Hoàng, giáo sư Dương Ngọc Dũng (DND) viết rằng: "Nếu các ngài Giao Điểm tố cáo Giáo Hội Công Giáo có 400 Linh Mục hiếp dâm con nít [tới nay con số là trên 5000. TCN], lập tức Tòa Thánh sẽ tìm ra 4000 Linh Mục hết sức thánh thiện." (sic).  Ông DND quả là "ngu si, dốt nát, ấu trĩ, lạc hậu, khoe khoang, lòi cái dốt ra, nói càn "shut up!" (những chữ của DND).

   Bênh Công Giáo kiểu này thật là "ngu xuẩn" (chữ của DND) ! Tòa Thánh làm cách nào để tìm ra được "4000 Linh mục hết sức thánh thiện" đây cha nội.  Hay là DND muốn chơi xỏ giỡn mặt Tòa Thánh?  Có thể tìm ra được những Linh Mục tốt lành, nhân hậu nhưng rất khó mà tìm ra được một "Linh mục hết sức thánh thiện" hiểu theo nghĩa không hề đụng đến nữ giới bao giờ.  Tự vỗ ngực là thông kim bác cổ, sao DND quên mất câu chuyện thành Sôđôma, đốt đuốc không tìm ra được một người "hết sức thánh thiện" để Chúa tha phạt cả thành?

   DND chơi xỏ như thế mà có những Linh Mục, trí thức Công Giáo ca tụng DND lên tận mây xanh, có người đã bắt quàng làm họ, rêu rao là bạn bè lâu năm của vợ chồng DND, như ông H., ông L., mới gặp DND lần đầu trong một quán cóc nào đó ở Q. 3.  Các vị trí thức CG này vớ được DND như một vị cứu tinh cho Đức Giáo Hoàng.  Tác phẩm bênh vực Đức Giáo Hoàng của DND thuộc loại mì ăn liền, in vi tính trên khổ giấy A5, dày non 100 trang.  DND khoe viết vội trong 3 ngày, không thèm sửa 1 chữ, chỉ gửi cho thầy Như Hạnh ở Mỹ đọc chơi.  Những người tự vỗ ngực là trí thức Công Giáo, rành chuyện đời chuyện đạo hơn mọi người CGVN, vớ được tài liệu này của DND như vớ được của quý, bèn suy tôn DND quá xá, tìm cách làm quen, chiêu đãi, kết thân, định mời DND tổ chức hội thảo này nọ, nhưng đã bị Cô Ngọc vợ của DND không tán thành.

    Chống Giao Điểm và ca tụng Giáo hoàng là mắc mưu Phật Giáo hải ngoại rồi đó mấy cha nội!  Bởi vì tự dưng các tác phẩm của họ được các nhà đại trí thức Công Giáo quảng cáo bán chạy như tôm tươi.  Thậm chí có các dòng, các Linh Mục bỏ tiền ra in hàng ngàn cuốn "Đối Thoại với Giáo Hoàng Gioan Phao Lồ II" của nhóm Giao Điểm và tác phẩm mì ăn liền của DND phê bình cuốn "Đối Thoại" của Giao Điểm.  Nhóm Tin Nhà Paris cũng được ăn theo với bài "Ngón Tay Trỏ" [Tên cuốn sách là “Ngón Tay Và Mặt Trăng”. TCN] của Đỗ Mạnh Tri (ĐMT) bênh vực Đức Giáo Hoàng.  Bài này dài lê thê, vừa công nhận vừa bổ sung thêm những điều Giao Điểm công kích GHCG, vừa biện hộ cho GH như trước cộng đồng Vatican II!  Nhóm Giao Điểm không đả đụng gì tới bài của ĐMT.  Họ lướt qua bài của NVT (Nguyễn Văn Trung), NVC (Nguyễn Văn Chức) và đánh mạnh vào tác phẩm của DND.  Nhưng phê phán DND thì ít, được dịp chửi thêm Giáo Hội Công  Giáo  thì nhiều.  Kẻ tung người hứng quả thật là tuyệt chiêu!  Chỉ có mấy vị trí thức Công Giáo tháp ngà là mắc mưu một cách thảm hại, vô tình tuyên truyền và suy tôn những người chửi cha mình.”

   Thật ra thì Giao Điểm chẳng có mưu mô gì, tất cả chỉ là những kết quả nghiên cứu cặn kẽ vấn đề và viết ra những sự thực bất khả phủ bác về Giáo hoàng và Gia-tô La-mã giáo.  Và dù  những người muốn biện hộ cho Giáo hoàng có cố tình hạ thấp các tác giả trong cuốn Đối Thoại bằng cách đem những từ họ dùng nhưng có thể phản ánh thực chất của chính họ như dốt nát, ngu xuẩn v.v… vu vơ chụp lên đầu các tác giả Giao Điểm thì họ cũng không thể chối cãi được là những gì viết trong cuốn Đối Thoại về Giáo hoàng và Gia-tô La-mã giáo đều là sự thật, không ngoài sự thật, và chỉ là sự thật. 

   Nhận định tổng quát về mấy ông trí thức Ca-tô trên thì, tôi không biết kiến thức ở ngoài đời của họ ở mức nào, nhưng tôi phải nói rằng sự hiểu biết của họ về Gia-tô La-mã giáo thì rất nghèo nàn, phản ánh sự mê sảng tâm linh của các tín đồ Ca-tô còn sót lại ở trong những ốc đảo chậm tiến, mê muội, trong khi giới trí thức Tây phương đã tiến xa từ hai thế kỷ nay.  Còn kiến thức về Phật giáo của họ thì không thể gọi là kiến thức.

   Vì gần đây có người muốn hâm nóng lại bài của Dương Ngọc Dũng, cho nên trước hết, trong Phần I, tôi sẽ bình luận về bài của ông Dương Ngọc Dũng, rồi sau đó sẽ lướt qua vài điểm của các ông Nguyễn Văn Chức, Đỗ Mạnh Tri và Nguyễn Văn Trung trong Phần II.  Những bài phê bình chi tiết về ông Dương Ngọc Dũng quý đọc giả có thể tìm đọc trong cuốn sách Giao Điểm xuất bản ở trên.  Ở đây, để cho bài khỏi quá dài, tôi chỉ phê bình một số điểm trong bài của ông Dương Ngọc Dũng.

 

 

PHẦN I

Về Ông Dương Ngọc Dũng

 

   Để cho vấn đề được rõ ràng, trước hết tôi xin phép quý độc giả cho tôi được trình bày đại cương bố cục của bài "Bước Qua Ngưỡng Cửa Vô Minh" của tôi, bài này  chiếm 45 trang trong cuốn "Đối Thoại...":

  1 - Mở đầu.  Nhận xét của một số học giả, tu sĩ về những nhận định sai lầm của John Paul II về Phật Giáo.  [Xin đọc vài nhận xét ở trên]

  2 - Nội dung của bài: Tìm hiểu những lý do chính đã khiến cho John Paul II viết cuốn "Bước Qua Ngưỡng Cửa Hi Vọng".

      - LÝ DO THỨ NHẤT:  Đà suy sụp của GiaTô LaMã Giáo và quyền lực của Giáo Hoàng cùng Tòa Thánh Vatican trên thế giới.  [Đây là một sự kiện bất khả phủ bác]. Lý do này gồm 4 nguyên nhân chính:

       - Nguyên Nhân Thứ Nhất:  Nhận định của Malachi Martin, nguyên Giáo Sư Viện Nghiên Cứu Thánh  Kinh tại Vatican:                                                 

     "…Giáo Hoàng biết rất rõ rằng, trong thế kỷ tới, GiaTô Giáo sẽ chỉ còn tồn tại ở các nước trong thế giới thứ ba.  Từ bao giờ, GiaTô Giáo chỉ nẩy nở trong đám dân chúng nghèo khổ và ít học.  Tây phương phức tạp không còn tiếp nhận sự hẹp hòi của GiaTô Giáo nữa.  Giáo Hoàng biết rõ như vậy."

       - Nguyên Nhân Thứ Nhì:  Phong trào tranh đấu của các Giáo Hội GiaTô địa phương để được độc lập, không chịu quyền thống trị tư tưởng cũng như vật chất của Vatican, ví như  Phong Trào "Thần Học Giải Phóng" trên thế giới: một tuyên ngôn khẳng định sự độc lập về văn hóa và trí thức.

       - Nguyên Nhân Thứ Ba:   Càng ngày càng có nhiều linh mục và giáo dân rời bỏ Giáo Hội GiaTô LaMã.

       - Nguyên Nhân Thứ Tư:   Hình ảnh của Giáo Hội GiaTô LaMã bị giảm sút nhiều bởi những xì-căng-đan vang dội thế giới. [lịch sử các Giáo hoàng vô đạo đức, Linh mục loạn dâm và ấu dâm v.v…]

      - LÝ DO THỨ HAI:  Sự bành trướng của Phật Giáo và Hồi Giáo ở Âu Châu và Mỹ Châu.

   3.  Bình luận về vài điểm trong cuốn BQNCHV: Thuyết tạo dựng, Tội Tổ Tông, Giê Su là con duy nhất của Thượng Đế. [Những luận điệu nay đã không còn giá trị]

   4.   Kết Luận

     Với bố cục như trên, tôi đã khai triển từng chủ đề, và để xác minh từng điểm trong các chủ đề, tôi đã trích  dẫn, dịch thuật nhiều tài liệu, ngắn có, dài có, với tất cả hơn 50 tài liệu mà phần lớn tác giả của những tài liệu này là những người trong hàng giáo phẩm GiaTô Giáo như Hồng Y, Tổng Giám Mục, Giám Mục, Linh Mục, nhà Thần Học, Giáo sư đại học chuyên về tôn giáo v.v... 

 Nhưng đọc bài của ông Dương Ngọc Dũng chúng ta sẽ thấy ông ta lạc đề như thế nào và mục đích ông ta viết bài đó để làm gì. Bây giờ chúng ta hãy đi vào cuốn "Nhận Định Về Các Trí Thức Phật Giáo Trong Nhóm Giao Điểm Phê Bình Quyển "Đối Thoại Với Đức Giáo Hoàng"", Cambridge, 1996, (từ đây về sau được viết tắt là "Nhận Định...") của Dương Ngọc Dũng.

    Trước hết là một nhận xét tổng quát:    Trong cuốn "Nhận Định…", tác giả Dương Ngọc Dũng tỏ ra là mình có một vốn liếng hiểu biết sách vở về Phật Giáo, nhưng đọc kỹ chúng ta thấy kiến thức của tác giả về Phật Giáo rất hời hợt.  Điều đáng phàn nàn là tác giả đã trình bày sở học của mình qua một văn phong không xứng đáng với một người có học. Đọc văn phong của Dương Ngọc Dũng chúng ta có cảm tưởng là ông ta mới ở trong rừng ra. Căn bản lý luận của tác giả có thể tóm gọn trong một điều: tác giả đặt vấn đề thẩm quyền, không ở trong các luận cứ, không ở trong các tài liệu khả tín dẫn chứng, không ở trong nội dung các bài trong cuốn "Đối Thoại Với Giáo Hoàng Gioan PhaoLô II Nhân Đọc Cuốn "Bước Qua Ngưỡng Cửa Hi Vọng"" (từ đây về sau được viết tắt là "Đối Thoại..."),  mà là ở bằng cấp chuyên môn của những người viết bài.  Tác giả có vẻ như tự khoe ngầm là mình đã tốt nghiệp đại học, đã thông thạo tiếng Pali, Sanskrit, Hán Cổ v.v.. và như vậy tự cho mình cái thẩm quyền hiểu về Phật Giáo và chê bai tất cả các tác giả viết trong cuốn "Đối Thoại...", trong khi nội dung cuốn “Đối Thoại...” không phải là viết về Phật Giáo.  Để hỗ trợ cho những luận cứ của mình, tác giả đã phải dùng đến tiểu xảo trích dẫn ngoài ngữ cảnh hay ngoài toàn bộ vấn đề (out of context), nhặt trong bài này một đoạn, trong bài kia một đoạn, thường là độc lập với nhau, góp lại thành một luận điểm để dựa vào đó mà đả kích các tác giả viết trong cuốn "Đối Thoại...", và đặc biệt là tác giả đã cố ý thay đổi cả nguyên văn lời trích dẫn, dựa vào đó dựng lên một số hình nộm người rơm để rồi quật những hình nộm này xuống.  Tất cả những nhận xét đại cương này sẽ được chứng minh trong bài phân tích sau đây.

    Đọc những luận điểm của tác giả tôi thấy ở đây trường hợp của một người có một cái Ngã rất lớn, tự cao tự đại với cái sở học của mình mà không biết rằng đó chỉ là một sở học còn thiếu sót rất nhiều, và nhất là chưa tiêu hóa được cái học khoa cử, sách vở.  "Chưa đỗ ông Nghè đã đe hàng Tổng", đó là cái bệnh chung của những người không có thực học, chưa tiêu hóa được cái học sách vở. Vì chưa tiêu hóa được cái học sách vở cho nên cái sở học này tích tụ ở trong người, nhất là ở trong đầu, và mỗi khi có dịp thoát ra thì nó thoát ra qua những từ rất nặng mùi như  "dốt nát", "bẩn thỉu", "thối tha" v.v... mà chúng ta thấy tác giả dùng đầy rẫy trên các trang sách để phê bình người khác, điều mà một người trí thức biết tự trọng không bao giờ làm.  Với một văn phong như vậy, không hiểu các đồng nghiệp của ông DND ở bên nhà đánh giá ông ra sao, chứ ở hải ngoại tôi không nghĩ rằng độc giả sẽ đánh giá cao ông DND.  Tác giả đã tỏ ra là người có học, nhưng còn vấn đề có hạnh thì cần phải xét lại.  Người Việt Nam thường phân biệt giữa có học và có hạnh, và lẽ dĩ nhiên "hữu tài nhưng vô hạnh" không phải là một mẫu mực được tôn trọng ở Việt Nam.

       Ông Dương Ngọc Dũng đã để ra 12 trang đầu để bàn về cái gọi là "Học Thuật Phật Giáo"  và những cái mà ông cho là "Những Sai Lầm Tổng Quát Trong Cuốn "Đối Thoại…"" và dùng 88 trang còn lại để phê bình 8 tác giả trong số 18 người viết trong cuốn "Đối Thoại...".  Trong số những tác giả được ông "chiếu cố" có tôi.  Vì không có tư cách trả lời thay cho các tác giả khác cho nên tôi xin tự giới hạn trong sự phân tích và nhận định một số điểm trong phần tổng quát ở đầu cuốn "Nhận Định" và trong mục ông dành cho tôi. 

     Đặc biệt là trong phần dành cho tôi, ông Dương Ngọc Dũng đã viết rất lạc đề với đầu đề bài "Nhận Định Về Các Trí Thức Phật Giáo Trong Nhóm Giao Điểm Phê Bình Quyển "Đối Thoại Với Đức Giáo Hoàng"" của ông ta.  Ông ta không phê bình bài "Bước Qua Ngưỡng Cửa Vô Minh" tôi viết trong cuốn "Đối Thoại.." mà lại lôi hai bài tôi viết đã được đăng trên tạp chí Giao Điểm và vài tạp chí PG khác như "Hoa Sen", "Phật Giáo Hải Ngoại": Bài "Ý Nghĩa Và Vai Trò Trí Thức Trong Phật Giáo" và bài "Quan Niệm Giải Thoát Trong Phật Giáo Và Gia Tô Giáo", ra để phê bình.  Nội dung bài phê bình này phần lớn là để mạ lỵ, mạt sát, hạ thấp cá nhân bằng những danh từ thiếu văn hóa như tôi đã nêu ra ở trên, với một văn phong hằn học, gay gắt,  mà điểm chủ yếu chẳng qua chỉ là để khoe cái sở học học được vài “cua” về tiếng Pali và Sanskrit ở một đại học Mỹ, và để bênh vực học giả Như Hạnh Nguyễn tự Cường, những vấn đề chẳng liên quan gì đến bài tôi viết trong cuốn “Đối Thoại...”.

   Sau đây tôi sẽ đi vào một số điểm trong bài viết của ông DND mà tôi thấy cần phải phân tích để cho vấn đề được sáng tỏ.  Trước hết, trong mục bàn về học thuật Phật Giáo ông Dương Ngọc Dũng (DND) phê bình các tác giả viết trong cuốn "Đối Thoại..." như sau:

    "Những tác giả này chỉ trích sự hiểu biết về Phật Giáo của Đức Giáo Hoàng và nhận định, phê phán toàn bộ triết học tư tưởng Thiên Chúa Giáo một cách ngây thơ nông cạn...Ngay cái tựa đề "Đối Thoại" cũng đã sai lầm vì các trí thức Phật Giáo trong nhóm Giao Điểm (ngoại trừ một vài tác giả thực sự có ý định đối thoại) chỉ làm một việc là công kích Thiên Chúa Giáo một cách phiến diện, nông nổi, chứ không hề có ý muốn đối thoại trong tinh thần bao dung tôn giáo...”

      Thật ra thì chính tôi là người đã tự ý đổi lại chủ đề "Đối Thoại" của tuyển tập thành "Nhận Định..." khi viết bài "Bước Qua Ngưỡng Cửa Vô Minh" đăng trong tuyển tập.  Tôi đã đưa ra 4 lý do không thể có cuộc đối thoại với GH John Paul II.  Nhưng khi cuốn "Đối Thoại..." ra đời, đọc lời nói đầu của Giao Điểm tôi đã hiểu dụng ý của Giao Điểm khi dùng từ "Đối Thoại" và đây chính là một điểm son của Giao Điểm.  Tôi nghĩ rằng không phải Giao Điểm không biết đến cái nghĩa thông thường của từ "Đối Thoại" trong tinh thần bao dung tôn giáo, nhưng Giao Điểm cũng thừa biết Giáo hội CaTô Rô-ma chưa bao giờ thực sự đi vào con đường Đối Thoại một cách thành thực (Gần đây John Paul II đã gọi những nhà truyền giáo Tin Lành ở Nam Mỹ là những "con chó sói đói mồi", và trong cuốn BQNCHV đã lên án Đức Dalai Lama là mang Phật Giáo vào "khuấy động" các xã hội Tây phương), cho nên Giao Điểm đã dùng cái nghĩa rộng và tổng quát hơn của từ "Đối Thoại": "Một sự trao đổi những ý kiến và quan niệm" (An exchange of ideas and opinions:  The American Heritage Dictionary) để đưa ra một khẳng định về một thái độ, một lập trường.   Lập trường này toát ra một tinh thần dân tộc, đó là tinh thần vô úy, bình đẳng của trí tuệ Phật Giáo Việt Nam. 

    Chẳng cần phải nói, ai cũng biết là theo cấu trúc quyền lực của GiaTô LaMã Giáo, thì khi Giáo Hoàng, thường được các tín đồ gọi là Đức Thánh Cha, phán điều gì, các tín đồ chỉ có việc cúi đầu tuân phục, không có chuyện bàn cãi, không có chuyện đối thoại.  Sự tuân phục này bắt nguồn từ một tâm cảnh sợ hãi, bất an, thiếu tự tin, do đó tự nguyện đặt sự suy luận trí thức của chính bản thân mình vào trong tay một tổ chức tôn giáo mà thực chất ngả nhiều về chính trị, kinh tế, với những thủ đoạn xảo quyệt nhất hành tinh: Giáo hội GiaTô LaMã, với hi vọng giáo hội sẽ phát cho mình một vé lên Thiên Đường.  Phật Giáo chủ trương giải phóng toàn diện con người với tinh thần vô úy, vận dụng trí tuệ tối đa để tự mình đi đến chân lý.  Cho nên, dù biết thế lực của GiaTô LaMã Giáo rất rộng lớn, Giao Điểm, với tinh thần vô úy của Phật Giáo,  đã đứng trên một vị thế bình đẳng để nói lên tiếng nói của mình.  Hơn nữa, trong lịch sử cận đại Việt Nam, GiaTô LaMã Giáo mà số tín đồ chỉ vào khoảng từ 5 tới 7 phần trăm dân số Việt Nam, đã dựa vào thế lực thực dân, thế lực của Tòa Thánh liên kết với thế lực tư bản, để leo lên địa vị độc quyền tôn giáo.  Phật Giáo, tôn giáo của dân tộc,  dưới sự áp bức của Thực dân và tay sai GiaTô, chỉ được coi như một hiệp hội (Đạo luật 10 thời Bảo Đại và Ngô đình Diệm).  Do đó, quyền lực của GiaTô LaMã Giáo ở Việt Nam, nấp bóng thực dân và tư bản, đã khiến cho một số người dân e ngại trong thời kỳ nước nhà bị Pháp đô hộ và dưới chính thể độc tài với chủ trương diệt mọi tôn giáo khác để mở mang nước Chúa ở miền Nam Việt Nam của Ngô Đình Diệm.  Cho nên, Giao Điểm đưa ra từ "Đối Thoại" để phá vỡ những e ngại còn sót lại trong dân gian Việt Nam đối với quyền lực của GiaTô LaMã Giáo, đồng thời khẳng định một chối bỏ của tuyệt đại đa số người dân Việt Nam, đáp thẳng vào câu "Điều mặc khải này dứt khoát, con người  chỉ còn có thể hoặc chấp nhận, hoặc chối bỏ" của John Paul II trong cuốn BQNCHV.  Tôi hiểu dụng ý của Giao Điểm đại khái là như vậy; hi vọng cái hiểu của tôi, tuy thiếu sót, nhưng không sai với sự thực là bao.

     Thứ đến, nếu tôi không lầm thì các tác giả viết trong cuốn "Đối Thoại..." không hề bàn luận đến "toàn bộ triết học tư tưởng Thiên Chúa Giáo" như ông DND đã bịa đặt ra như ở trên, trừ một tác giả có nhắc qua đến "Năm luận điểm" của Thomas Aquinas (thật ra Thomas Aquinas chỉ xào xáo lại tư tưởng của Aristotle và ngày nay nhiều nhà thần học GiaTô cũng đã công nhận năm luận điểm của Aquinas không hợp lý (irrational) đối với những con người văn minh tiến bộ ngày nay).  Như trên đã nói, không có vấn đề trách nhiệm tập thể qua nội dung các bài trong cuốn "Đối Thoại..." , cho nên viết "các trí thức trong nhóm Giao Điểm thế này, thế nọ", dựa trên một chi tiết nhỏ trong một bài trong cuốn "Đối Thoại…" là viết càn,  là xuyên tạc, với ý định dựng lên một hình nộm để có cớ quật nó xuống.

    Phần lớn nội dung các bài viết độc lập trong cuốn  "Đối Thoại…" là để phản bác những nhận định sai lầm của John Paul II về Đức Phật và Phật Giáo bằng những luận cứ thông thường và những trích dẫn tài liệu chứ không bàn đến "toàn bộ triết lý tư tưởng Thiên Chúa Giáo".  Chưa kể là Thiên Chúa Giáo nguyên thủy rất coi nhẹ triết lý mà đặt nặng vào thần học, vì triết lý dùng đến lý luận trong khi thần học dựa trên sự mặc khải và đức tin.  Thật vậy, Joseph L. Daleiden, một học giả GiaTô LaMã, đã viết trong cuốn "The Final Superstition", trg. 154:

    "Không bao lâu sau khi đốt thư viện tại Alexandria, một đòn thứ hai giáng xuống sự tự do trí thức khi Giáo hội (GiaTô LaMã) dẹp mọi thảo luận tự do về triết lý" (Not long after the burning of the library at Alexandria the second blow to intellectual freedom fell when the Church silenced the free discussion of philosophy).

    Vậy nhắc đến triết lý Thiên Chúa Giáo làm gì?  Giáo hội có muốn các tín đồ lý luận bao giờ đâu?  Cho tới bây giờ Tòa Thánh vẫn còn khóa miệng các nhà thần học có quan niệm không phù hợp với quan niệm thời Trung Cổ của toà Thánh, như trường hợp các giáo sư thần học Hans Kueng, Ranke Uta-Heinemann v.v…

Link: http://en.wikipedia.org/wiki/Uta_Ranke-Heinemann

 

   Sau cùng, nếu cho rằng những bài khảo luận trong cuốn "Đối Thoại.." với đầy đủ tài liệu dẫn chứng, mà phần lớn những tài liệu này lại do chính những chức sắc trong GiaTô LaMã Giáo trong đó có cả Hồng Y, Tổng Giám Mục, Giám Mục, Linh Mục, nhà Thần Học GiaTô, Giáo sư đại học chuyên về tôn giáo v.v.. mà tôi chắc bất cứ người nào cũng có trình độ chuyên môn vượt xa ông DND, để nói lên một số sự thực không ai có thể phủ nhận về GiaTô LaMã Giáo trên hoàn cầu, là "công kích Thiên Chúa Giáo một cách phiến diện, nông nổi" thì đó là quyền của ông DND, vì với trình độ hiểu biết của ông ta thì ông ta chỉ có thể hiểu như vậy, hoặc là cố ý hiểu như vậy.  Nhưng khi ông viết vu vơ như vậy mà không chứng minh cho độc giả thấy những "công kích" này đúng hay sai, và nếu sai thì sai ở chỗ nào, phiến diện và nông nổi ở chỗ nào, thì người đọc có cảm tưởng đó không phải là một lời phê bình trí thức, mà chỉ là những lời vu vơ phát xuất từ những cảm tính riêng, và mục đích chỉ là hạ thấp, mạt sát các tác giả viết trong cuốn Đối Thoại. 

     Điều này thật là rõ ràng, ông dựng lên chuyện các tác giả Giao Điểm phê phán toàn bộ triết học tư tưởng Thiên Chúa Giáo rồi dựa trên sự hiểu biết nông cạn của ông về triết học tư tưởng Thiên Chúa giáo mà tôi tin rằng có chăng ông chỉ biết một cách hời hợt, để chỉ trích các tác giả Giao Điểm.  Ông thử nói lên cho chúng tôi nghe toàn bộ triết học tư tưởng Thiên Chúa Giáo  là những gì, của bao nhiêu tác giả, với những tác phẩm nào, và nội dung ra sao.  Không nói được có phải không, ông “ứng viên tiến sĩ”?   Ông tưởng những lời viết huênh hoang và vu vơ như vậy là có giá trị trí thức lắm hay sao?    Ông dựa trên những giả định sai lầm để rồi hạ một câu:

  "Như vậy làm sao có thể gọi là đối thoại tôn giáo trong khi tất cả các trí thức Phật Giáo này đều tự cho là "hiểu" đạo Phật là đạo hiền hòa, từ bi, không sân si, tranh chấp với ai.  Vậy thì tức giận về sự hiểu lầm của một người thuộc về một tôn giáo khác thì có đúng với tinh thần đạo Phật hay không?"

   Ông Dương Ngọc Dũng đã thừa nhận là Giáo hoàng hiểu lầm, hay cố ý hiểu lầm, về Đức Phật và Phật Giáo. Nếu ông DND hiểu cái hiền hòa, từ bi, không sân si, không tranh chấp của đạo Phật là cứ giơ má cho  người ta tát rồi xoa mặt cám ơn thì quả thật là ông không hiểu gì về đạo Phật, chỉ biết đạo Phật qua sách vở, và ngay cả cái biết sách vở cũng chưa tiêu hóa được.  Thời còn tại thế chính Đức Phật cũng đã nhiều lần tranh luận với ngoại đạo để dẫn họ ra khỏi bức màn vô minh (Kinh Phạm Võng).  Hành động này phát xuất từ lòng từ bi, không phải từ lòng tức giận.

   Trong cuốn "Đối Thoại...", Giao Điểm nói rõ trong lời nói đầu: "...mục đích của những bài viết vẫn là làm sáng tỏ những ngộ nhận, làm triệt tiêu những xuyên tạc về Đức Phật và đạo Phật"; Đặng Nguyên Phả viết, tr. 46: "Chiều hướng bài viết của tôi là để giải thích những nhận xét khiếm khuyết mà Giáo Hoàng nhìn vào Đức Phật và Phật Pháp, chứ không phải để tranh luận về giáo thuyết ai đúng ai sai"; và Trần Chung Ngọc khẳng định: "Phật Pháp vốn không tranh cãi với các  thế gian Pháp".  Như vậy mà ông DND vẫn cho là mục đích cuốn "Đối Thoại..." là để tranh chấp.  Có cái gì để tranh chấp ở đây trong khi bản chất Phật Giáo và Thiên Chúa Giáo hoàn toàn khác nhau từ giáo lý đến các phương pháp hành trì. Làm sao mà một tôn giáo của trí tuệ như Phật Giáo lại đi tranh chấp với một tôn giáo mê tín như Gia-tô La-mã Giáo?  Hơn nữa, có vẻ như ông DND mang cái tâm của chính mình đặt vào các tác giả viết trong cuốn "Đối Thoại…" để cho rằng các tác giả trên viết bài là vì tức giận về sự hiểu lầm của một người  thuộc tôn giáo khác.  Ông không thể nhìn thấy đây là một cuộc thảo luận trí thức nghiêm chỉnh với mục đích phản bác những nhận định sai lầm của John Paul II về Đức Phật và Phật Giáo.  Một trong năm giới căn bản của Phật tử là không được nói dối mà còn có bổn phận phải nói lên sự thực với một tâm thiện, dù hành động này đôi khi có thể mang phiền lụy đến chính bản thân.  Cho nên những lời lên án sai lạc ở trên của ông Dương Ngọc Dũng là bắt nguồn từ một cái nhìn phiến diện về Phật Giáo, và chỉ để xuyên tạc cái động cơ thúc đẩy những tác giả tham gia viết cho tuyển tập "Đối Thoại..."  Động cơ này là lòng mong muốn, giải hoặc, phá đổ những xuyên tạc về Đức Phật và Phật Giáo, chứ không bắt nguồn từ lòng tức giận.  Điều này thể hiện trong câu: "Giáo Hoàng đáng thương hơn là đáng trách" của một tác giả trong cuốn "Đối Thoại..".

Link: http://vi.wikipedia.org/wiki/Gi%C3%A1o_ho%C3%A0ng_Gioan_Phaol%C3%B4_II

 

    Tiếp theo, ông DND đóng vai Giáo Hoàng đưa ra một câu hỏi làm cho người đọc có đôi chút học thức phải lắc đầu ngao ngán, câu này phản ánh trình độ trí thức của ông, bất kể bằng cấp của ông như thế nào.  Ông cãi ẩu để bênh vực cho John Paul II nhưng thực ra ông lại kéo “đức thánh cha” xuống bùn đen:

    "Tại sao một người Thiên Chúa Giáo lại có bổn phận phải nghiên cứu tìm hiểu đạo Phật?  Tại sao các trí thức này không tự hỏi cái mà mình hiểu về Thiên Chúa Giáo như vậy có đúng và công bằng hay không?  Tại sao tôi lại phải tìm hiểu triết học Phật Giáo trong khi chuyên môn của tôi là thần học Thiên Chúa Giáo?  Nếu Giáo Hoàng trả lời như thế, thì các tác giả trường phái Giao Điểm nói sao?"

    Tiếc rằng ông DND không phải là Giáo Hoàng và Giáo Hoàng không có cùng một trình độ như ông DND.  Cho nên đại diện của Giáo Hoàng đã xin lỗi Phật Giáo chứ không có kiểu cãi chầy cãi cối như trên.  Không ai bắt Giáo Hoàng phải nghiên cứu tìm hiểu đạo Phật.  Nhưng với cương vị của một vị chủ chăn của một tôn giáo lớn thì Giáo Hoàng không có quyền nói sai về Đức Phật và Phật Giáo, Giáo chủ và tôn giáo của người khác, trừ khi ông ta cố ý làm như vậy.  Nếu chuyên môn của Giáo Hoàng là thần học Thiên Chúa Giáo thì Giáo Hoàng không nên nói gì về triết học Phật Giáo trước khi làm bài tập, nghĩa là tìm hiểu cặn kẽ về triết lý của tôn giáo này.  Vả chăng, chúng ta đừng quên Giáo Hoàng có cả một bộ tham mưu gồm toàn những đầu óc thượng thặng về mọi lãnh vực để cố vấn cho ngài.  Ông DND có thể viết ẩu nhưng Giáo Hoàng thì không thể như vậy trừ phi ngài cố ý.  Những gì mà các tác giả trong "Đối Thoại..." hiểu về Gia-tô La-mã Giáo không có gì là thần bí, cao siêu cả,  không thuộc về lãnh vực thần học hay triết lý tôn giáo, mà chỉ là những điều thông thường hiển nhiên qua một chút suy luận và hiểu biết thông thường.  Một mặt khác, những tác giả này chỉ là những con người bình thường, không có địa vị trong xã hội, không phải là tiếng nói của Phật Giáo, không đại diện cho ai, cho nên không thể so bì với Giáo Hoàng.

    Ông DND đã dựa trên những giả định sai lầm cộng với một kiến thức đáng phàn nàn như trên, lên án sai lầm các tác giả trong cuốn "Đối Thoại..."  để rồi đưa đến điểm chính như sau, điểm mà ông có vẻ tự đắc, cho đó là một luận cứ vững chắc, vì được nhắc đi nhắc lại nhiều lần trong cuốn sách, như một chiếc đĩa hát cổ chạy kim  đã cùn, với một vẻ tự đắc  :

    "Nói tóm lại, trong tất cả các tác giả tự nhận là trí thức Phật Giáo thuộc nhóm Giao Điểm, mở cả trường dạy Phật Học Lý Trần, kể cả giáo sư Minh Chi thuộc trường Cao Cấp Phật Học trong nước, không một ai có bằng cấp hay chứng minh thư cho thấy được đào tạo trong ngành Phật Học.  Không một ai trong nhóm toàn "PhD" này biết một ngôn ngữ Phật Giáo nào (Sanskrit, Pali, Tây Tạng, Mông Cổ, Mãn Châu, Hán Cổ, Triều Tiên hay Nhật Bản) hay một ngôn ngữ thần học Thiên Chúa Giáo (Hy Lạp, La Tinh, Do Thái cổ, Đức...) nào, vậy mà đủ can đảm viết về cả hai tôn giáo có truyền thống lớn vào bậc nhất trong lịch sử nhân loại.  Đòi đối chiếu, đối thoại mà không hề học qua tôn giáo học tỷ giảo (comparative religion), hiện tượng học tôn giáo (phenomenology of religion), xã hội học tôn giáo (sociology of religion) và thông thích luận (hermeneutics), nói chung là mù tịt về phương pháp luận tôn giáo học, thì sự đối chiếu và so sánh sẽ diễn ra trên cơ sở nào?"

     Tôi nhìn thấy ở đây một con "ếch ngồi đáy giếng".  Tôi cũng nhìn thấy ở đây một tâm cảnh thuộc loại tự mãn với cái sở học và bằng cấp của mình, cho rằng khoe lên cái vốn liếng vài ba "cua" học ở đại học, biết vài ba thứ tiếng cổ mà nhiều khi chỉ đủ để tra tự điển, đã cho mình là nhất, là bậc vô thượng thiên tài, không ai hơn, không ai bằng, chê tất cả mọi người khác là ngu xuẩn, dốt nát, và dành cho mình độc quyền khảo luận về tôn giáo.  Tôi nhìn thấy ở đây một sự hiểu biết rất nông cạn về Phật Giáo, nhất là về tinh thần Phật Giáo.  Tôi cũng nhìn thấy cách đặt vấn đề, lý luận trong đoạn trên phản ánh một cái ngã vô cùng lớn mà gốc rễ là từ một kiến thức nghèo nàn, huênh hoang, tự đắc, phét lác, và tôi rất nghi ngờ về cái giá trị thực sự của cái sở học mà ông DND đã phô trương một cách huênh hoang, khó nghe này.  Trong một phần sau tôi sẽ chứng minh mức hiểu biết rất nghèo nàn của ông Dương Ngọc Dũng về Phật Giáo.  Nhưng trước hết tôi xin luận tổng quát về đoạn văn trên:

     Cái điều kiện tiên quyết mà ông DND đặt ra là phải biết một vài thứ tiếng như Pali, Sanskrit, Triều Tiên, Tây Tạng, Nhật Bản v.v... mới đủ thẩm quyền viết về Phật Giáo, cũng như phải biết tiếng Hi Lạp, La Tinh, Do Thái cổ v.v.. mới có thẩm quyền viết về Thiên Chúa Giáo.   Nhưng cái điều kiện tiên quyết mà ông DND đặt ở trên có phải là một chân lý khoa học không, hay đó chỉ là sự hoang tưởng của một đầu óc bất bình thường với một tầm nhìn không quá cái mũi của mình.   Cái sai lầm căn bản của ông DND trong luận cứ này là cho rằng học Phật cũng giống như học các môn học khác như nhân văn khoa học, và thẩm quyền về Phật Giáo là phải đi học vài cua ở đại học hay có bằng cấp đại học và biết vài ba cổ ngữ Phật Giáo.

    Thực tình tôi không muốn tranh luận với một đầu óc như vậy, nhưng vì lợi ích chung, và để cho những người có đầu óc tương tự như ông DND đừng có tiếp tục khoe khoang bằng cấp và sở học một cách thiếu suy nghĩ, thiếu hiểu biết, tôi xin trích dẫn đoạn sau đây của một học giả tu sĩ Phật Giáo người Anh rất nổi tiếng trên thế giới: Tỳ Kheo Sangharakshita.   Sangharakshita là một Tỳ Kheo người Anh, đã tu tập mấy chục năm dưới sự hướng dẫn của một số danh Tăng, Lạt Ma ở bên Ấn Độ cũng như ở Tây Tạng về các dòng tu Tiểu Thừa, Đại Thừa, và Kim Cang Thừa.  Ngài thông thạo tiếng Pali, Sanskrit, Tây Tạng…, vừa tu tập vừa nghiên cứu Kinh điển Phật Giáo và đã giữ một vai trò quan trọng trong sự truyền bá đạo Phật ra khắp thế giới hiện đại trong hơn 30 năm qua.  Ngài cũng hoạt động trong phong trào Phật Giáo thế giới với nhiều trung tâm Phật Giáo trong 13 quốc gia, là tác giả của hơn 30 tác phẩm trong đó có những cuốn nổi tiếng hoàn cầu như  "A Survey of Buddhism", "The Three Jewels", "The Essence of Zen", "The Thousand-Petallled Lotus", "The Eternal Legacy", "The Ten Pillars of Buddhism", và cuốn mới nhất "A Guide to the Buddhist Path". Đoạn sau đây là ở trong cuốn "The Eternal Legacy", một tổng luận về văn học Phật Giáo, tr. 3-4:

Link: http://www.daophatngaynay.com/vn/tu-sach-dao-phat-ngay-nay/7324-Ven-Sangharakshita.html

 

   "Những vị trong Thượng Tọa Bộ (Phật Giáo Nguyên Thủy) hiện đại ưa phát biểu như sau: "Đức Phật dạy Giáo Lý bằng tiếng Pali" hay "Pali là ngôn ngữ của Đức Phật"...  Trước hết, Pali không phải là tên của một ngôn ngữ.  Pali có nghĩa "một dòng, một hàng (chữ)" và như vậy, suy rộng ra thành "kinh điển".  Những  người Tây phương khảo cứu về văn học Phật Giáo Nguyên Thủy, thấy trong những lời bàn luận những từ ngữ như "palinayena", nghĩa là "theo văn bản kinh điển", coi từ này như là tên của ngôn ngữ của kinh điển và, qua những văn phẩm của họ, đã làm cho người ta chấp nhận sự hiểu lầm...

   Điều mà Phật Giáo Nguyên Thủy nhất định cho rằng Đức Phật nói tiếng Pali, ngôn ngữ của Ba Tạng Kinh Luật Luận, là do sự hiểu lầm về giáo thuyết hơn là sự thiếu hiểu biết về những sự kiện lịch sử.  Sự hiểu lầm này nằm trong niềm tin là Giáo Lý của Đức Phật không thể tách rời dạng thức "quan niệm dính liền với lời nói"...Do đó mới có những lời tuyên bố như "Không thể hiểu được Phật Giáo một cách đúng đắn mà không học tiếng Pali", hoặc "Làm sao mà người Tây Tạng có thể thực sự là Phật tử?  Họ đâu có biết tiếng Pali."

   Cái thái độ hiểu biết theo nghĩa đen đó đã sinh ra tinh thần cuồng tín, độc tôn, và toàn trị giáo điều mà người ta thấy rõ trong một số những vị thuộc Phật Giáo Nguyên Thủy.  Thật ra cái thái độ này rõ ràng là không tương hợp với nhiều đoạn trong ngay chính Ba Tạng Kinh điển.  Điều rõ ràng là trong Ba Tạng Kinh điển này, theo Đức Phật thì Giáo lý của Ngài không chỉ tùy thuộc vào một ngôn ngữ đặc biệt nào mà có thể truyền đạt qua nhiều ngôn ngữ khác với cái ngôn ngữ được dùng để thuyết giảng lúc đầu...

   Điều này không có nghĩa là phủ nhận những bản giáo lý nguyên thủy, nhất là khi ngôn ngữ dùng trong những bản này gần đúng với ngôn ngữ Đức Phật đã dùng sẽ luôn luôn chứa một ý nghĩa lịch sử đặc biệt..  Điều mà chúng ta phủ nhận, và phủ nhận một cách dứt khoát, là do một sự trùng hợp kỳ lạ mà cái ngôn ngữ dùng bởi Đúc Phật được coi như là để truyền đạt ý nghĩa của Giáo lý lại hữu hiệu hơn là bất cứ ngôn ngữ nào khác, và do đó, một sự hiểu biết về văn tự Phật Pháp là cần thiết để hiểu tinh thần của Phật Pháp..."   

 

  (Modern Theravadins are fond of making such statements as "The Buddha taught in Pali" or "Pali is the language of the Buddha"...To begin with, Pali is not the name of a language at all.  The word means, literally, "a line, a row (of letters)" and thus, by extention of the meaning, "the "canonical" text".  Early Western students of Theravada literature, finding in the commentaries expressions such as 'palinayena', 'according to the [canonical] text', took the word for the name of the 'language' of the texts and, through their writings, gave currency to this misunderstanding....

      The insistence of the Theravada that the Buddha spoke Pali, the language of the Tipitaka, stems less from ignorance of historical facts than from a doctrinal misunderstanding.  This misunderstanding consists in the belief that the import of the Teaching in inseparable from its original conceptual-cum-verbal formulations...  Hence sweeping pronouncements such as "It is impossible to understand Buddhism properly without studying Pali", or "How can the Tibetans be real Buddhists? They don't know Pali."..

   This literalistic attitude has given rise to that spirit of bigotry, exclusiveness, and dogmatic authoritarianism, for which some modern Theravadins are notorious.  Yet such attitude is clearly incompatible with a number of passages in the Tipitaka itself...  From the latter it is, indeed, obvious that according to the Buddha the spirit of his Teaching, far from being dependent on any particular form of words, could be given equally valid expression in languages other than the one in which it had originally been propounded...

     This is not to deny that early versions of the Teaching, especially when their language approximates to the language used by the Buddha will always possess a special historical signigicance...   What we deny, and deny emphatically, is that by an extraordinary coincidence the language used by the Buddha (whatever it may have been) happens to be intrinsically more capable of conveying his meaning than any other than that, therefore, a knowledge of the letter of the Dharma, is indispensable to an understanding of its spirit...)  

  

   Kể ra thì đoạn trích dẫn trên đã đủ để bác bỏ luận cứ của ông DND là phải biết tiếng Pali hay Sanskrit mới có thẩm quyền bàn luận về Phật Giáo.   Nhưng mục đích của ông DND có lẽ không đặt trọng tâm vào việc hiểu biết hay lý luận, mà câu ông viết ở trên có lẽ chỉ để khoe cái sở học dỏm của ông ta, nhưng càng khoe thì đọc giả càng thất thực chất sở học của ông ta ra sao.  Ông ta viết chỉ để mà viết, vì chính ông cũng không biết là ông đang viết cái gì.  Thật vậy, sau đây tôi sẽ đưa ra vài luận điểm để chứng tỏ cái điều kiện về tiếng Pali và Sanskrit ông DND đưa ra không có một căn bản hiểu biết và luận lý nào xứng đáng với một người ở trình độ "Ứng viên Tiến Sĩ", bất kể là ông biết bao nhiêu ngôn ngữ cổ Phật Giáo, bất kể ông sắp tốt nghiệp hay đã tốt nghiệp ở đâu ra:

   Thứ nhất, đọc những bài trong cuốn "Đối Thoại...", có những chủ đề nào cần đến một kiến thức về các ngôn ngữ cổ Phật Giáo cũng như Thiên Chúa Giáo?  Khi tôi phê bình những nhận định sai lầm của John Paul II về Đức Phật và Phật Giáo, tôi có cần đến những kiến thức về các ngôn ngữ cổ nói trên không?  Những ngôn ngữ cổ trên giúp cho tôi được gì khi tôi đưa ra những luận cứ dựa trên tác phẩm của những nhà Thần Học, dựa trên Kinh điển Phật Giáo bằng tiếng Việt, dựa trên Thánh Kinh bằng tiếng Anh hay Việt, dựa trên tác phẩm của các học giả, giáo sư đại học chuyên ngành, dựa trên tin tức báo chí hay trên TV v...v...  Ông DND có thể vạch ra những chỗ nào trong cuốn "Đối Thoại..."  đòi hỏi một kiến thức không có không được (sine qua non) về các cổ ngữ như Pali, Sanskrit v.v...  Cuốn  "Đối Thoại.." chỉ là một tập hợp những luận cứ phản bác những nhận định sai lầm của John Paul II về Đức Phật và Phật Giáo, không phải là một cuốn sách khảo cứu về một đề tài chuyên biệt, thí dụ như một tư tưởng, một triết lý đặc biệt trong Phật Giáo, hay đi sâu vào toàn bộ các triết lý, tư tưởng của Phật Giáo và Thiên Chúa Giáo.

   Thứ nhì,  cho rằng chỉ có những người thông thạo một số cổ ngữ như Pali, Sanskrit v.v... và có bằng PhD về Phật Giáo mới có thẩm quyền viết về Phật Giáo (đoạn trích dẫn của Sangharakshita ở trên chứng tỏ điều này phản ánh một sự hiểu biết hẹp hòi và sai lầm căn bản về Phật Giáo), ngụ ý những điều họ viết không thể sai lầm, thì có phải là một hoang tưởng hay không?  Giả thử tôi chấp nhận điều trên, có nghĩa là họ  có đủ thẩm quyền viết về Phật Giáo vì đã có bằng PhD về Phật Giáo, và những điều họ viết ra bằng tiếng Việt chẳng hạn là đúng, có thể tin.   Ở trên thế gian này, PhD về Phật Giáo nhiều không đếm xuể, và những người này cũng đã có nhiều tác phẩm nổi danh bằng đủ mọi thứ tiếng.  Nếu tôi đọc những tác phẩm về Phật Giáo của họ, những người có căn bản vững chắc về những ngôn ngữ Phật Giáo như Pali,  Sanskrit v.v..., thì những tác phẩm đó có đáng tin cậy hay không, hay là tôi bắt buộc phải đọc tác phẩm của một người Việt nào đó biết lõm bõm tiếng Pali, Sanskrit và là “ứng viên tiến sĩ” về Phật Giáo? 

   Thứ ba, nói về các ngôn ngữ cổ Phật Giáo thì chẳng cần phải tốt nghiệp ở Harvard ra mới biết rằng, Đức Phật khi xưa không hề viết một chữ.  Tất cả các kinh điển Phật Giáo chỉ được viết ra sau khi Đức Phật tịch diệt mấy trăm năm, trải qua một thời gian dài hoàn toàn dựa vào truyền khẩu.  Điều này chứng tỏ trong kinh điển Phật Giáo có những thiếu sót cùng những thêm thắt của các Phật tử sau này, vậy biết tiếng Pali hay Sanskrit cũng chỉ là đọc những bản văn hoặc thiếu sót hoặc có thêm thắt mà thôi, có gì mà phải khoe khoang?  Chưa kể là kinh điển Phật Giáo bằng tiếng Pali chỉ chiếm một phần trong toàn bộ kinh điển Phật Giáo, và ngày xưa Đức Phật đã khuyên các đệ tử phải truyền đạo bằng các tiếng địa phương và các tiếng địa phương này không phải là Pali hay Sanskrit.  Cho nên, bảo rằng phải biết tiếng Pali hay Sanskrit mới có thể hiểu được Phật giáo là một luận cứ không có căn bản vững chắc, chưa kể là mù tịt về tính chất sinh động và tùy duyên của Phật Giáo (xin đọc lại phần trích dẫn từ tác phẩm của Sangharakshita).

   Thứ tư, Phật Giáo xuất phát từ Ấn Độ, khi truyền vào Trung Quốc thì trở thành Phật Giáo Trung Quốc. vào Nhật Bản trở thành Phật Giáo Nhật Bản, vào Việt Nam trở thành Phật Giáo Việt Nam v.v... Do đó mỗi địa phương có những sắc thái Phật Giáo riêng, dựa vào những văn kiện, kinh điển bằng tiếng bản xứ, vậy thì bám vào mấy thứ tiếng Pali, Sanskrit để làm gì?  Tôi là người Việt Nam, tôi cảm thấy rất thoải mái với Phật Giáo Việt Nam, với những sách vở, kinh điển bằng tiếng Việt Nam, tại sao tôi phải quan tâm đến tiếng Pali hay Sanskrit để tìm hiểu về Phật Giáo Ấn Độ mà tôi biết có những điều không hợp với người Việt Nam.  Vả chăng, nếu cứ bám vào mấy tiếng Pali hay Sanskrit trong thời buổi này thì chỉ là dậm chân tại chỗ trong khi mọi người đã tiến xa.  Tôi lấy một thí dụ sau đây:

   Thiền sư Nhất Hạnh dạy Thiền về Tỉnh Thức và giữ Chánh Niệm khi gọi điện thoại, lái xe hơi v.v.. Ông DND mở 7 bồ chữ Pali, 8 bồ chữ Sanskrit của ông ra để đọc các văn kiện gốc Phật Giáo cổ xưa về Thiền, nhưng chẳng thấy chỗ nào nói đến điện thoại hay xe hơi rồi ông kêu: Thiền sư Nhất Hạnh không biết gì về Thiền, vì không thông thạo các ngôn ngữ Phật Giáo như Pali, Sanskrit, không tốt nghiệp từ Harvard ra, như vậy có được không?  Người khác nghĩ sao tôi không biết, nhưng tôi thì tôi mời ông DNDvề dưỡng trí viện ngồi chơi sơi nước, ông không có chỗ đứng ở đây.  Nói tóm lại, ông đang bám vào một cái xác chết khô cứng, đang vùng vẫy trong một ao nước tù, tự mãn trong một khuôn khổ nhỏ hẹp, trong khi cái tinh thần Phật Giáo là rộng rãi, sinh động, hoạt dụng, như dòng suối chảy, luôn luôn thay đổi nhưng lúc nào cũng giữ bản chất tinh khiết, và cái tinh thần Phật Giáo từ xưa tới nay là hành Đạo chứ không "đọc Đạo" bằng tiếng Pali hay Sanskrit.

   Một thí dụ khác: ở đại học Wisconsin, Thiền sư Tây Tạng Geshe Sopa, giáo sư Phật học, dùng cuốn "A Guide To Bodhisattva's Way of Life" của Stephen Batchelor làm một "textbook" để giảng về Pháp Đại Thừa.  Cuốn sách này nguyên bản bằng tiếng Sanskrit (Bodhisattvacharyavatara) của Bồ Tát Shantideva ở đại học Nalanda bên Ấn Độ vào thế kỷ 8, được dịch ra tiếng Tây Tạng (Byang.chub.sems.dpai'.spyod.pa.la.jug.pa), Stephen Batchelor dịch ra tiếng Anh, và Thích Trí Siêu dịch ra tiếng Việt lấy tên là "Bồ Tát Hạnh".  Nếu ai cũng như ông DND, cho rằng phải biết tiếng Sanskrit hay Tây Tạng mới hiểu được Phật Giáo thì sao Giáo Sư Sopa không giảng bằng tiếng Tây Tạng, không dùng bản dịch bằng tiếng Tây Tạng, mà lại dùng cuốn bằng tiếng Anh?  Chắc hẳn Giáo sư Sopa phải cho rằng bản dịch sang tiếng Anh của Batchelor cũng có thể giúp cho các sinh viên am hiểu những tư tưởng trong cuốn sách.  Vậy tôi có cần biết tiếng Sanskrit hay Tây Tạng để có thể lãnh hội được nội dung của tác phẩm này không?  Hay là tôi phải chờ đến Tết Congo để đọc bản dịch của một người Việt nào đó biết tiếng Pali, Sanskrit và là “ứng viên tiến sĩ” về Phật Giáo ở đại học Boston ra?  Mà chắc gì người này đã dịch hay hơn Stephen Batchelor hay Thích Trí Siêu?  Biết đâu đọc bản dịch của họ tôi lại thấy dốt đi thì sao?

   Thứ năm, ông cho rằng phải biết những ngôn ngữ Phật Giáo như Tây Tạng, Triều Tiên, Nhật Bản v.v... để có thể hiểu về Phật Giáo.  Tại sao ông lại bỏ sót Việt Nam?  Ông không biết rằng Phật Giáo truyền vào Triều Tiên khoảng cuối thế kỷ 4, vào Nhật Bản khoảng giữa thế kỷ 6, vào Tây Tạng khoảng thế kỷ 7-8, trong khi truyền vào Việt Nam ngay từ thế kỷ đầu, trước các nước trên cả mấy trăm năm,  vậy tại sao tiếng Việt Nam không được kể là một ngôn ngữ Phật Giáo?  Ông vọng ngoại hay là ông cho rằng cái gia tài văn học Phật Giáo Việt Nam không có gì đáng kể, vì từ xưa tới nay chẳng có ai biết tiếng Pali, Sanskrit, chẳng có ai tốt nghiệp ở Boston hay Harvard ra, cho nên chẳng có ai có thẩm quyền viết về Phật Giáo?  Tuy Việt Nam chưa có một Việt Tạng đầy đủ nhưng những sách vở, kinh điển hiện hữu không đủ cho ta am hiểu Phật Pháp hay sao?  Tôi không thể tưởng tượng là một người mang danh là “ứng viên tiến sĩ” về Phật Giáo lại có thể có một sự hiểu biết về lịch sử và văn học Phật Giáo dân tộc  một cách thiếu sót, quái gở như vậy.

   Thứ sáu, ông phô trương những môn học như tôn giáo tỷ giảo (comparative religion), hiện tượng học tôn giáo (phenomenology of religion), xã hội học tôn giáo (sociology of religion), và thuyên thích luận (hermeneutics) ra đây để làm gì?  Chỉ để khoe khoang mấy cua ông học ở đại học Mỹ?  Nhưng cuốn "Đối Thoại..." đặt trọng tâm vào việc phê bình vài nhận xét sai lầm của John Paul II về Đức Phật và Phật Giáo, đôi khi có khai triển rộng ra nhưng chủ điểm vẫn chỉ để phản bác những nhận xét sai lầm kể trên.  Vậy, trong cuốn "Đối Thoại..." có những đề mục nào hay chủ đề nào cần đến một sự hiểu biết về mấy cái môn học này?  Tôn giáo tỷ giảo chỉ đưa ra những nét chính về lịch sử và giáo lý của các tôn giáo chứ có bao giờ nhắc đến chuyện tôn giáo đã mang tới cho nhân loại bao nhiêu phúc lợi cũng như bao nhiều bất hạnh?  Xã hội học tôn giáo nói đến vai trò của tôn giáo trong các vấn đề xã hội.  Môn học này mới phát triển gần đây, từ sau đệ nhị Thế Chiến vì điạ vị đứng trên xã hội của GiaTô Giáo bị chao đảo nên bắt buộc phải chuyển thành đứng trong xã hội trước sự tiến bộ của nhân loại.  Có tác giả nào trong cuốn "Đối Thoại..." bàn đến những vấn đề này?  Hiện tượng học là một bộ môn triết lý do Edmund Husserl đề xướng vào đầu thế kỷ 20, khảo sát về đối tượng của ý thức (phenomena) , sau đó nhà thần học GiaTô Edward Schillebeeckx áp dụng vào môn thần học để khảo sát ý nghĩa của sự hiện hữu của con người (theology of  human existence) nhưng luận cứ của Schillebeeckx thiên về Thần Học Giải Phóng (Liberation Theology) nên bị Toà Thánh Vatican gọi về Rome "hỏi thăm sức khỏe" nhiều lần.  Vậy môn học này dùng vào được việc gì trong những bài trong cuốn "Đối Thoại..."? Còn Thuyên Thích Luận là một khoa học và phương pháp giải thích, áp dụng nhiều trong việc giải thích Thánh Kinh, nhưng việc giải thích Thánh Kinh lại là độc quyền của Tòa Thánh cho nên có học cũng vô dụng vì có ai được quyền diễn giảng Thánh Kinh ngược với lời diễn giảng của một số người da trắng, mắt xanh, mũi lõ?  Vậy thì môn học này dính dáng gì tới những luận điểm trong cuốn "Đối Thoại..."?  Vậy ông phô trương những môn học chẳng ăn nhằm gì (irrelevant) tới các chủ đề trong cuốn "Đối Thoại..." cốt chỉ để khoe vài cái "cua" học ở đại học và coi đó như một đảm bảo để mình hiểu biết về tôn giáo.

   Nói tóm lại, ông DND đã dựng lên một hình nộm như sau:  Giao Điểm nhận định, phê phán "toàn bộ triết lý tư tưởng Thiên Chúa Giáo" cùng "đối chiếu hai tôn giáo lớn" rồi dựa vào cái hình nộm này để khoe ta đây tài giỏi, biết nhiều thứ tiếng cổ, học nhiều "cua" về triết học, rồi tự cho mình cái thẩm quyền bàn về tôn giáo, và quật cái hình nộm đó xuống bằng cách chê bai những tác giả viết trong cuốn 'Đối Thoại…" là không có sở học như mình nên không có thẩm quyền v.v... mà không biết rằng, qua đoạn trích dẫn từ tác phẩm của Tỳ Kheo Sangharakshita và sáu luận điểm ở trên, tôi đã chứng minh rằng những điều ông phô trương chẳng ăn nhằm gì tới nội dung cuốn "Đối Thoại...", chẳng phải là một bảo đảm am hiểu về Phật Giáo, chưa kể là về phương diện luận lý (logic) ông còn yếu kém một cách rõ rệt.

   Trên đây tôi vừa phân tích qua loa vài điểm  trong phần đầu của cuốn "Nhận Định…", và sau mấy điểm phân tích này tôi chắc quý độc giả đã nắm được phần nào vấn đề và đánh giá đúng mức sở học cũng như trình độ hiểu biết của ông Dương Ngọc Dũng.  Sau đây tôi sẽ phân tích vài điểm trong mục tiếp theo: "Những Sai Lầm Tổng Quát Trong Cuốn "Đối Thoại..." của Nhóm Giao Điểm".

   Mở đầu mục này, ông DND viết:

 "Sai lầm cơ bản đầu tiên của nhóm Giao Điểm là chỉ có những kiến thức hoàn toàn sơ đẳng, phiến diện về Phật Giáo, lẫn lộn Phật Giáo và Phật Học, khi thì nói về Phật Giáo như một tôn giáo, khi thì nói về Phật Giáo như một hệ thống triết học trong cùng một ngữ cảnh khiến mọi thảo luận đều trở nên rối răm, lộn xộn, đầy ẩn ý xuyên tạc, ngộ nhận"

   Có thể nào có một phê phán vu vơ hơn câu trên?  Tại sao ông không đưa ra những kiến thức nào mà ông cho là "kiến thức hoàn toàn sơ đẳng" rồi đưa ra những kiến thức "thượng đẳng" của ông ra để đối chiếu?  Tại sao ông không đưa ra những thảo luận nào mà ông cho là "đầy ẩn ý, xuyên tạc, ngộ nhận".  Nhưng vấn đề ở đây là, ông lấy tư cách gì để phê phán như trên, khi mà tôi đã chứng minh, không phải là phê phán vu vơ,  trong phần trên là sở học và hiểu biết của ông thuộc  loại "ếch ngồi đáy giếng"?  Chúng ta không thể định nghĩa Phật Giáo đơn thuần như là một hệ thống triết lý, một tôn giáo, một hệ thống đạo đức.  Phật Giáo bao gồm tất cả.  Vậy các tác giả trong cuốn "Đối Thoại..." tùy nghi nói về Phật Giáo theo cái khía cạnh mà mình muốn nói.  Có người bàn về Phật Giáo như một hệ thống triết lý, có người bàn về Phật Giáo theo khía cạnh tôn giáo hay đạo đức.  Nhưng, như tôi đã minh định ở phần đầu bài, những bài trong cuốn "Đối Thoại..." có tính cách độc lập và tự đầy đủ.  Cho nên ông lấy trong bài này một đoạn, lấy trong bài kia một đoạn, không hiểu là các bài đó hoàn toàn độc lập đối với nhau, rồi gồm tất cả những luận cứ trong các bài trên để phê bình rằng nó không nhất quán thì một là ông không biết đọc sách, hai là ông cố ý xuyên tạc sự việc.  Cả hai điều trên đều không xứng đáng với một người tự cho là trí thức, học nhiều.

   Rồi trong một đoạn sau ông DND lại chỉ trích "nhóm Giao Điểm" như sau:

   "Đứng về mặt phương pháp luận tỷ giảo tôn giáo, nếu so sánh Phật Giáo như một tôn giáo trong khía cạnh lý tưởng với Thiên Chúa Giáo như một tôn giáo trong khía cạnh thực tế lịch sử là hoàn toàn sai lầm.  Và đây chính là điều các "trí thức Phật Giáo" trong nhóm Giao Điểm tiến hành.  Họ dẫn chứng kinh điển Phật Giáo (tức là Phật Giáo như một lý tưởng) để chứng minh là Phật Giáo là một tôn giáo hoàn thiện, tốt đẹp, giầu lòng từ bi.  Nhưng khi công kích Thiên Chúa Giáo lại đưa vào các thực hành tôn giáo diễn ra trong lịch sử phát triển của tôn giáo này (Pháp đình tôn giáo, vụ án Galileo v..v..)  Những người Thiên Chúa Giáo có thể làm ngược lại và sự cãi nhau sẽ kéo dài vô tận vì phương pháp so sánh đã hỏng ngay từ nền tảng."

   Đến đây tôi bắt buộc phải nghi ngờ về sự lương thiện trí thức của ông DND.  Điều ông viết ở trên hoàn toàn là bịa đặt vì trong 18 bài trong cuốn "Đối Thoại.." không có bài nào đưa ra một sự so sánh kinh điển Phật Giáo với các sự kiện lịch sử trong GiaTô Giáo như Pháp đình tôn giáo, vụ án Galilei.  Rải rác trong các bài ta thấy đây đó một vài quan niệm bắt nguồn từ kinh điển Phật Giáo dùng để phản bác những nhận xét sai lầm của Giáo Hoàng về Đức Phật và Phật Giáo, và riêng trong bài của Trần Văn Kha, tác giả chỉ đưa ra vụ án Galilei để chứng minh chính sách chống khoa học tiến bộ của Giáo hội, với mục đích phản bác lập luận của John Paul II là "Giáo hội xây dựng nền văn minh Âu Châu và phát triển nhờ có thành quả của khoa học, kỹ thuật".  Ông nhặt trong bài này một chút, trong bài kia một chút, rồi gom lại thành một luận điểm để mà phê phán, như thế là gian lận chứ đâu có phải là phê bình trí thức.

    Trong cuốn "Đối Thoại..." cũng không có chuyện so sánh hai tôn giáo vì một điều hiển nhiên là hai tôn giáo này không có gì để mà so sánh.  Từ giáo lý đến phương pháp hành trì cho đến quan niệm giải thoát, hai tôn giáo này hoàn toàn khác biệt nhau, tuy rằng gần đây có một số tác giả GiaTô đã cố gắng lấy những tư tưởng Phật Giáo xào xáo thành tư tưởng GiaTô Giáo.  Nếu muốn đi vào chi tiết hơn nữa thì ta thấy rằng lịch sử phát triển GiaTô LaMã Giáo là một lịch sử đẫm máu với những cuộc Thánh chiến, những tòa án xử dị giáo, những cảnh tra tấn rồi mang thiêu sống ngoại đạo kể cả các khoa học gia, cùng làm tiền phong hay theo gót thực dân đến gây chia rẽ, tàn phá và phá hủy các nền văn hóa của nhiều nước v.v.. trong khi lịch sử phát triển Phật Giáo trong suốt hơn 2500 năm không làm đổ một giọt máu, vậy lấy gì để mà so sánh?  Chẳng có lẽ chúng tôi lại mượn vài cuộc Thánh Chiến của Lữ Giang ra để so sánh với các cuộc Thánh chiến của GiaTô Giáo?  Về kinh điển thì Phật Giáo có rất nhiều nhưng ta không hề thấy trong đó những chuyện chém giết tàn bạo, những chuyện vô luân, vô đạo đức, trong khi Thánh kinh đầy rẫy những chuyện tàn sát dã man, những chuyện loạn luân, những chuyện dâm ô tục tĩu, vậy lấy cái gì để mà so sánh?  Lý luận của ông thật là quái gở, chúng tôi chỉ nêu ra những sự kiện tôn giáo nó là như thế, nhưng ông lại cứ nhất định cho đó là so sánh tôn giáo để dựa vào đó mà phê bình.  Thực ra là ông chỉ phê bình những cái chính ông đưa càn ra mà thôi.  Ông dùng sách lược này để hạ thấp đối phương thì có thể thành công với một số độc giả vốn coi  Giao Điểm như kẻ thù, không phải vì Giao Điểm  đã công kích tôn giáo của họ, mà vì Giao Điểm dám cả gan đối thoại với Đức Thánh Cha một cách bình đẳng và dám đưa ra những sự thật bất khả phản bác về tôn giáo của họ, những sự thật mà họ không hề biết vì Giáo hội đã làm đủ mọi cách bưng bít không cho họ biết.  Còn đa số độc giả, nếu đã đọc cuốn "Đối Thoại..." thì thừa thông minh để thấy đâu là sự thật và thấy ngay rằng những phê phán của ông chỉ là những thủ đoạn lắt léo lặt vặt mà thôi.

   Sau đây chúng ta hãy đọc tiếp một định ý (fixed idea) mà ông DND cứ lập đi lập lại như một cái đĩa hát cùn, cho rằng đó là những lời không thể sai lầm như những điều mặc khải trong Thánh kinh:

   "Nhưng nếu tự cho là người am hiểu Phật Pháp với tư cách người nghiên cứu thì phải chấp nhận tiêu chí đánh giá chung của cộng đồng học giả trong cùng ngành: phải biết sử dụng thành thạo các ngôn ngữ Phật Giáo (ít nhất cũng phải biết Pali và Sanskrit), phải tiếp cận được với các văn bản Phật Giáo gốc (primary sources), có nghĩa là không phải đọc qua bản dịch của Phạm Kim Khánh blah..blah..blah..."

   Tôi có nên bình luận về câu trên nữa không đây?  Quanh đi quẩn lại ông DND lại trở lại việc phô trương biết tiếng Pali và Sanskrit.  Thật là nản quá nhưng thôi, tôi cũng lý luận chơi với ông một chút.   Thứ nhất, giả thử là tôi chấp nhận điều trên là đúng, nghĩa là muốn am hiểu Phật Pháp thì phải biết tiếng Pali và Sanskrit.  Thế nhưng, cái am hiểu đó dùng được vào việc gì nếu không tìm cách phổ biến cái am hiểu đó.  Nếu không phổ biến thì làm sao người ta biết là ông am hiểu Phật Pháp?  Vậy thì, ông phải trình bày cái am hiểu đó ra qua văn tự hay thuyết Pháp.  Thuyết Pháp thì không có ông rồi vì ông chỉ có thể thuyết cho mình ông nghe, trong khi thiên hạ trong đó có cả đống PhD ùn ùn kéo đến nghe các Hòa Thượng như Thanh Từ, Nhất Hạnh thuyết Pháp,  vậy chỉ còn lại vấn đề dịch thuật và luận bàn.  Không có lẽ ông dịch từ tiếng Pali sang tiếng Sanskrit hay ngược lại.  Vậy ông phải đưa ra những tác phẩm bằng tiếng mẹ đẻ hoặc bằng một ngôn ngữ thông dụng trên thế giới hiện nay, thí dụ như tiếng Anh, tiếng Pháp.  Đây là con đường mà rất nhiều học giả chuyên về Phật Giáo và đáng bậc Thầy của ông đã làm.  Tác phẩm đó phản ánh trình độ am hiểu Phật Pháp của ông.  Tôi không biết tiếng Pali và Sanskrit.  Giả thử là tôi có cùng một khả năng đọc sách như ông và tôi đọc tác phẩm của ông viết, tôi có am hiểu được Phật Pháp hay không?  Nếu không thì chính là ông không am hiểu Phật Pháp vì những luận giải của ông mù mờ không ai đọc mà hiểu.  Nếu hiểu được thì tôi cần gì đến tiếng Pali hay Sanskrit vì tác phẩm của ông đã trình bày trung thực tinh thần văn bản gốc rồi.   Hiện nay trên thế giới đã có không biết bao nhiêu là tác phẩm , kinh điển Phật Giáo v.v.., kết quả sáng tác và nghiên cứu của các học giả có thể xếp vào bậc Thầy của ông, và viết bằng những thứ tiếng không phải là Pali hay Sanskrit, như tiếng Anh Pháp, Đức.  Vậy những tác phẩm và dịch phẩm này dùng để làm gì?   Lập luận rằng phải biết tiếng Pali hay Sanskrit để đọc các văn bản gốc Phật Giáo mới có thể am hiểu Phật Pháp là không có căn bản hợp lý, mà chỉ cốt để khoe khoang là ta đây biết tiếng Pali và Sanskrit. 

   Thứ nhì, ai nói là tôi muốn gia nhập cái cộng đồng nghiên cứu Phật Pháp của ông (không phải là cái cộng đồng các tu sĩ Phật Giáo nghiên cứu và hành trì Phật Pháp), cái cộng đồng mà tôi biết rằng thuộc loại "khẩu Thiền" theo định nghĩa của Tỳ Kheo Maha Sthavira Sangharakshita: "Đây là Thiền của những người chỉ nói suông về Thiền, hoặc viết sách hay các bài khảo luận về Thiền, và chưa bao giờ thực hành Thiền." ("Mouth Ch'an": This is the Ch'an of people who merely talk about Zen, or write books and articles about it, and never do any practice.)  Vậy thì tiêu chí đánh giá chung của cộng đồng học giả các ông có giá trị gì đối với tôi? 

   Thứ ba, một câu hỏi được đặt ra: thế từ xưa tới nay những người không biết sử dụng thông thạo tiếng Pali và Sanskrit thì không có ai am hiểu Phật Pháp?  Ông đang nằm mơ hay đang tự mãn trong một hoang tưởng? Mà ông có chắc là biết sử dụng thông thạo tiếng Pali và Sanskrit để đọc các văn bản Phật Giáo gốc là am hiểu Phật Pháp?  Ông hiểu thế nào là am hiểu Phật Pháp?  Là có thể đọc được Kinh Phật bằng tiếng Pali? hay tiếng Sanskrit?  Ông đọc cuốn "Đối Thoại..." còn chưa thông, còn chưa hiểu hết, chuyện nọ xọ sang chuyện kia, nói chi đến đọc Kinh Phật bằng tiếng Pali mà đòi am hiểu Phật Pháp.  Nếu am hiểu Phật Pháp thì đã không viết lăng viết nhăng như vậy.  Tôi kể cho ông nghe một chuyện để chứng minh nhận xét về "khẩu Thiền" của Sangharakshita:  Alan Watts, một học giả có nhiều uy tín và rất nổi tiếng ở Âu Mỹ về công cuộc  khảo cứu và những tác phẩm về triết lý tôn giáo Đông phương, đặc biệt là về Zen mà cuốn "The Way of Zen" của ông đã một thời được dùng làm sách giáo khoa (textbook) trong các đại học Mỹ, khi gần mãn cuộc đời mới chấp nhận là cốt tủy của Zen là thực hành Thiền (The core of Zen is, in fact, Zazen (Tọa Thiền)) và những điều ông viết từ trước tới nay chỉ là những lời viết suông (It was just that - words -)  Cho nên đưa cái hiểu biết về tiếng Pali, Sanskrit ra thì cũng chẳng chứng tỏ được cái gì đặc biệt, mà chỉ chứng tỏ cho người đọc là mình thiển cận, cái nhìn không quá cái mũi. 

   Tiện đây tôi đi thêm một chút về lý luận: cái lập luận mà ông nhắc đi nhắc lại chỉ để phô trương một kiến thức.  Nhưng cái kiến thức này chỉ là vay mượn, vay mượn từ sách vở, từ các giáo sư v.v.. Trong Phật Giáo, những hiểu biết vay mượn này chẳng có giá trị gì, nếu con người không hội nhập chúng, nghĩa là sống với chúng trong đời sống hàng ngày.  Ông hãy trả lại những hiểu biết từ sách vở cho sách vở, trả lại những điều giảng dạy của Giáo sư cho các giáo sư v.v... trong đầu ông nó còn cái gì?  Tôi nghĩ chắc chẳng còn lại bao nhiêu.  Đây chính là cốt tủy của Phật Giáo vì Phật Giáo đặt nặng vấn đề thực hành chứ không coi trọng những bàn luận trí thức mà Phật Giáo cho rằng bàn chỉ để mà chơi, không có ứng dụng thực tế trong việc tu tập, danh từ thông dụng và quen thuộc trong Phật Giáo gọi là "hý luận".  Nếu ông am hiểu Phật Pháp bằng cách tu tập thì những cái hiểu đó là của chính ông, còn nếu ông chỉ nói qua cái kiến thức sách vở thì đó chỉ là vẹt nói, vì có cái gì thực sự của ông đâu.  Hi vọng ông hiểu tôi muốn nói gì.

   Trên đây tôi chỉ luận về vài điểm chính thôi chứ nếu đọc kỹ ra thì tôi còn có thể nhặt ra một đống sạn trong cách đặt vấn đề và lập luận của ông DND.  Ngoài ra, cách trình bày của ông cũng rất lộn xộn, đang từ vấn đề này nhảy sang vấn đề khác chẳng có liên hệ gì tới nhau cả, nhưng đây chỉ là sự kém cỏi trong nghệ thuật trình bày một chủ đề, không phải là điểm quan trọng cho nên tôi không muốn phí thời giờ để bàn luận.

   Cuối cùng, tôi xin sang phần ông DND dành cho tôi.  Trong số 88 trang ông dùng để phê bình 8  tác giả trong cuốn "Đối Thoại..." ông đã dành cho tôi gần 17 trang.  Nhưng đặc biệt là ông không phê bình bài "Bước Qua Ngưỡng Cửa Vô Minh" của tôi trong cuốn "Đối Thoại.." mà lại phê bình hai bài viết khác của tôi đăng trên Giao Điểm và một số tạp chí khác: Bài "Ý Nghĩa và Vai Trò Trí Thức Trong Phật Giáo" và bài "Quan Niệm Giải Thoát Trong Phật Giáo và GiaTô Giáo".  Tôi đã phê bình toàn bài của ông Dương Ngọc Dũng trong cuốn phản biện ông Dương Ngọc Dũng, Giao Điểm xuất bản ở trên.  Ở đây để cho bài khỏi quá dài tôi chỉ lướt qua vài điểm để cho chúng ta thấy kiến thức dỏm của ông Dương Ngọc Dũng về những điều ông ta tự khoe là hiểu biết về Phật Giáo qua vài cua học ở đại học Mỹ về tiếng Pali, Sanskrit và Hán cổ.  Ông mở đầu bằng câu:

   "Trong bài thứ nhất tác giả chẳng làm gì khác hơn là đem học giả Như Hạnh ra chê bai, dè bỉu một cách hết sức vô lý, chỉ cho thấy động cơ chính của các tác giả nhóm Giao Điểm là ganh ghét, hằn học, đố kỵ với những người thực sự nghiên cứu Phật Giáo một cách nghiêm túc"

      Đây là một câu hoàn toàn lạc lõng chẳng liên quan gì đến cuốn Đối Thoại.  Chuyện tôi phê bình Như Hạnh là ở trong bài  "Ý Nghĩa và Vai Trò Trí Thức Trong Phật Giáo" đăng trong tập san Giao Điểm, chiếm 12 trang giấy khổ lớn, trong đó chỉ có chưa đầy 3 trang dùng để phê bình vài nhận xét của Như Hạnh về Thiền Tông, còn phần lớn, gần 10 trang là để phê bình một bài viết của ông Nguyễn Văn Trung.  Bài "Ý Nghĩa..." của tôi cũng còn đăng trên "Phật Giáo Hải Ngoại" và "Hoa Sen", có liên hệ gì tới các tác giả trong cuốn "Đối Thoại..", vậy tại sao ông Dũng lại vơ quàng vào  "nhóm Giao Điểm", phần lớn các tác giả này tôi không hề quen biết.  Vậy tại sao ông lại chụp bài viết của tôi mà nội dung chẳng dính dáng gì đến cuốn "Đối Thoại..." và trách nhiệm hoàn toàn thuộc về cá nhân tôi, lên đầu các tác giả trong cái mà ông gọi là "nhóm Giao Điểm" để mà viết càn rằng: "Động cơ chính của các tác giả nhóm Giao Điểm là ganh ghét, hằn học, đố kỵ với những người thực sự nghiên cứu Phật Giáo một cách nghiêm chỉnh".  Ông có hàm hồ không, mục đích vơ quàng vơ xiên của ông là gì, ông có hiểu là ông đang viết cái gì không?  Tôi muốn dùng một ý của Như Hạnh ở đây: "..tại sao người ta lại có thể trơ tráo đến độ viết mà không biết là mình viết cái gì." 

   "Trong bài thứ hai Trần Chung Ngọc bắt tay vào công việc đối chiếu hai hệ thống tôn giáo lớn, Phật Giáo và Thiên Chúa Giáo, trong khi không có gì cho thấy tác giả họ Trần đã được học hành huấn luyện trong lãnh vực tôn giáo đối chiếu (comparative religion) hay có kiến thức vững chắc về hai tôn giáo này."

     Bài thứ hai mà ông Dũng nói đến là bài "Quan Niệm Giải Thoát Trong Phật Giáo và GiaTô Giáo".  Bài viết chỉ giới hạn trong quan niệm giải thoát của hai tôn giáo cho nên không thể nói là "đối chiếu hai hệ thống tôn giáo lớn".  Hơn nữa, chắc ông cũng không đọc kỹ, vì trong đoạn mở đầu tôi có viết như sau:

   "Tuy nhiên, tôi cần phải minh định một điều: Bài khảo luận này không phải là một bài thuộc môn học so sánh các tôn giáo, lại càng không phải là một bài so sánh giáo lý Phật Giáo và GiaTô Giáo để phân định đúng sai, hay dở.  Chúng ta không thể nào so sánh, hay nói khác đi, lấy một giáo lý làm chuẩn để phê phán một giáo lý khác, điều mà John Paul II đã làm khi viết cuốn Crossing The Threshold of Hope, vì từ tinh thần, triết lý cho tới các phương pháp hành trì, các tôn giáo đều khác nhau.  Bài này chỉ có mục đích duy nhất là trình bày khách quan những sự khác biệt căn bản trong giáo lý giải thoát của Phật Giáo và GiaTô Giáo, những mâu thuẫn tự tại trong các giáo lý này, nếu có, để cho bạn đọc có thể có một ý niệm rõ ràng hơn về vấn đề giải thoát trong hai tôn giáo."

   Có gì có thể rõ ràng hơn, nhưng ông DND lại cố tình dựng lên một người rơm để rồi tự tay quật nó xuống, nhất định cho rằng đó là một bài "đối chiếu hai hệ thống tôn giáo lớn".  Tôi chỉ có thể nghĩ rằng, một là ông có đầu mà không có óc, hai là ông cố tình xuyên tạc.  Nhưng điểm đặc biệt trong câu trên không phải là sự xuyên tạc, mà là trở lại cái định ý cũ: "không có gì cho thấy tác giả họ Trần đã được học hành, huấn luyện trong lãnh vực tôn giáo đối chiếu hay cái kiến thức vững chắc về hai tôn giáo này."   Điểm đặc biệt hơn nữa là tuy viết như trên nhưng ông DND không hề phân tích và chứng minh những điều tôi viết về quan niệm giải thoát trong Phật Giáo và GiaTô Giáo sai ở chỗ nào mà chỉ bàn toàn những chuyện ngoài lề.  Mục đích của ông Dũng đã rõ ràng, ông chỉ nhắm vào chuyện mạt sát hạ thấp cá nhân tôi, cho nên lôi những bài đâu đâu chẳng liên quan gì đến cuốn Đối Thoại để phê bình theo trình độ hiểu biết của ông ta, chứ hoàn toàn không phê bình những điều tôi viết trong cuốn Đối Thoại.  Phần lớn phần phê bình cá nhân tôi của ông Dương ngọc Dũng là để bênh vực thần tượng Như Hạnh của ông ấy, nhưng có một câu để lộ cái kiến thức dỏm của Dương Ngọc Dũng như sau:

   "Tôi cho rằng Trần Chung Ngọc nếu tự cho là mình hiểu về Thiền, đặc biệt là Thiền Tông Việt Nam, hơn Như Hạnh để có thể phê phán tác giả này là thể hiện một thái độ hỗn xược của những anh thợ điện đòi phê phán Einstein bằng cách hỏi Einstein có biết sửa cầu chì trong nhà hay không"

   Câu này đã để lộ cái dỏm của ông DND.  Không hiểu rõ về khoa học mà lại đòi ví von về khoa học.  Anh thợ điện học để sửa điện ở trong nhà, và 9 trên 10 anh thợ điện chưa bao giờ nghe đến tên Einstein mà cũng chẳng biết Einstein là ai, còn Einstein là một Vật Lý Gia lý thuyết, cha đẻ của thuyết tương đối, toan tính dùng thuyết này để đi tới một lý thuyết về "trường hợp nhất" (Unified field theory). Hai trình độ khác nhau thuộc hai lãnh vực khác nhau.  Cho nên, câu hỏi của anh thợ điện hỏi Einstein có biết sửa cầu chì không không phải là hỗn xược mà là một câu hỏi ngu ngơ, tương tự như câu hỏi của một anh học được vài ba cua về tiếng Pali, Sanskrit rồi hỏi các Thiền sư là có biết tiếng Pali hay Sanskrit không?  Chưa kể là về phương diện thực tế, tôi tin rằng Einstein không những biết sửa cầu chì mà còn có thể giảng tất cả những gì mà con người muốn biết về cầu chì, từ lý thuyết cho đến thực hành, cho tới sự cấu tạo của các vật liệu làm cầu chì (Einstein đã có thời kỳ làm việc tại Cơ quan Sở hữu trí tuệ Thụy sĩ).  Hơn nữa, một người không cần phải học điện mới biết sửa cầu chì.  Ở Việt Nam chỉ cần nối lại cái dây chì giữa hai cực điện, hoặc nếu không có dây chì dùng tạm miếng giấy nhôm nào cũng được. Còn ở Mỹ thì nhiều khi chỉ cần bật đi bật lại cái cầu chì hay là mua cái khác thay là xong, chẳng cần phải sửa.  Kiến thức khoa học là một kiến thức thuộc loại tích lũy, có nghĩa là tùy thuộc biết cái trước mới có thể hiểu được cái sau. Còn về học Thiền thì có cần đến loại kiến thức tích lũy này hay không?  Có cần phải đi học ở Harvard để lấy vài cua về Thiền từ 101 tới 911 (từ thấp tới cao) mà từ người dạy cho tới người học chẳng có ai có kinh nghiệm trực tiếp gì về Thiền.  Còn Trần Chung Ngọc thì chẳng cần phải học ở đại học Mỹ nào  cũng biết chút chút về Thiền Tông Việt Nam, biết không nhiều, chỉ vừa đủ để phê phán cái biết của Như Hạnh về Thiền Tông Việt Nam thôi, cho nên không thể ví von một cách lãng xẹt và dỏm như trên được.  Hơn nữa, ông DND thử đưa ra những luận cứ vững chắc để bác bỏ những điều tôi phê phán về Như Hạnh xem nào.  Ông chỉ có một luận điệu: Như Hạnh có bằng về Phật Giáo, và Trần Chung Ngọc không có bằng cấp gì về Phật Giáo, nên không đủ thẩm quyền để phê phán Như Hạnh.  Luận cứ này, tôi đã chứng minh chỉ là một hoang tưởng.  Chẳng cần nói về Phật Giáo, ngay ở ngoài đời này, nhiều người bằng cấp đầy mình mà vẫn làm dưới quyền những người không có bằng cấp như họ.  Vậy cái tiêu chuẩn bằng cấp chỉ là cái tiêu chuẩn của một con chim vừa mới đủ lông đủ cánh đã tự cho là bay cao nhất, hay của những kẻ “chưa đỗ ông nghè đã đe hàng tổng”. 

    Sau đây tôi sẽ luận về một điểm ông nêu ra về Như Hạnh để xem cái cái bằng cấp dùng vào được việc gì trong vấn đề hiểu biết và lý luận:

   "Khi Như Hạnh nhận xét rằng các bài thơ Thiền đời Trần có "nội dung rất là luộm thuộm" là căn cứ vào "kinh nghiệm bản thân" đọc thơ Thiền của anh, căn cứ vào sự thực khách quan nào để Trần Chung Ngọc bác bỏ lời nhận xét này?"

   Thứ nhất, Như Hạnh dựa vào cái gì để mà phê phán như trên?  "Kinh nghiệm bản thân"?  Như Hạnh có kinh nghiệm tu chứng hay kinh nghiệm làm thơ nào so với các Thiền sư đời Lý, Trần?  Như Hạnh tốt nghiệp PhD từ Harvard ra về cách dạy làm thơ?  Cho là như vậy đi, nhưng thơ đây là thơ Thiền, không phải là thơ của Nguyễn Chí Thiện.  Vậy Như Hạnh có tư cách gì để đưa ra một phê phán như trên?  Chưa kể là lời phê phán trên không có tính cách chuyên nghiệp (unprofessional).  Vì sao?  Vì thơ văn là thuộc về nghệ thuật, không ai có thể dùng cái cảm xúc riêng của mình để phê phán một tác phẩm thuộc nghệ thuật.  Tôi cho ông vài thí dụ:  Tranh của Picasso có bức bán cả triệu đô la.  Tôi nhìn vào chẳng thấy gì là đẹp so với mấy bức tranh thủy mạc của Tàu, giá chỉ vài đô-la.  Tôi có thể viết báo chê là tranh của Picasso vẽ dở ẹc như vẽ bùa, dựa trên "kinh nghiệm bản thân" của tôi được không?  Ngày xưa tôi ở cùng phòng với một anh bạn, anh này rất thích nghe vọng cổ.  Tôi thì lại thích nghe nhạc cổ điển Tây phương.  Môi khi tôi nghe một bản đại hòa tấu của Beethoven hay của Richard Strauss thì anh kêu ầm lên là "Toa nghe cái gì mà như gõ thùng thiếc bể, nhức cả đầu".  Anh ta có dám viết báo chê nhạc của Beethoven nghe như gõ thùng thiếc bể, dựa trên "kinh nghiệm bản thân" của anh ta  hay không?  Và nhạc của Beethoven thực ra có phải là nghe như gõ thùng thiếc bể hay không?  Cái thùng thiếc bể nó ở trong đầu anh ấy chứ không phải ở trong nhạc của Beethoven.  Qua vài thí dụ trên, có gì bảo đảm là đầu óc Như Hạnh không luộm thuộm?  Rất có thể đầu óc Như Hạnh luộm thuộm nên mới thấy những bài thơ Thiền trong thời Lý, Trần là có nội dung luộm thuộm, trong khi cả trăm ngàn người khác lại thấy các bài thơ đó hay và có nội dung siêu thoát.  Không hiểu Như Hạnh đã đọc bộ "Văn Thơ Lý Trần" xuất bản ở trong nước chưa? Ai đúng? Ai sai?  Dựa trên tiêu chuẩn nào để phân định đúng sai?  Dựa trên bằng cấp? hay tiếng Pali? Sanskrit? Như Hạnh có quyền cho những bài thơ Thiền đó là luộm thuộm, nhưng khi anh viết báo phê phán  như vậy để cho công chúng đọc thì công chúng có quyền phê bình và coi anh như là làm công việc của một anh thợ giầy đi lên trên nơi giầy dép.  Đó là cái lý luận dựa trên sự thực khách quan của tôi đấy. 

   Tôi chẳng có ác cảm gì với Như Hạnh, cũng chẳng có ác cảm gì với bất cứ ai.  Tôi biết Như Hạnh là người có tài, có một sở học vững chắc nhưng điều này không có nghĩa là Như Hạnh không thể sai lầm.  Nhưng Như Hạnh chưa học được câu: "Chữ tâm kia mới bằng ba chữ tài" của Nguyễn Du, rồi lại được Nguyễn Văn Trung đôn lên làm bậc vô thượng thiên tài, không hiểu rằng NVT lợi dụng anh để đập Phật Giáo, cho nên sinh lòng kiêu cao mở miệng chê bai tất cả mọi người đồng đạo kể cả những người mà anh không biết rõ, tự cho rằng sở học của mình là vô địch, kết quả là tự cô lập mình.  Đó là cái tâm làm hại cái tài.  Tinh thần khiêm cung trong Phật Giáo không tương hợp với cung cách xử sự của anh cho nên không coi trọng anh, còn ngoại đạo chỉ tâng bốc anh để lợi dụng anh, tự ái của anh được ve vuốt nên anh phát biểu một câu làm những người có đôi chút hiểu biết phải mỉm cười: "…chỉ cảm thấy gần gũi, được hiểu biết khi ngồi với mấy ông tu sĩ KiTô giáo hơn là mấy ông Thầy đồng đạo ".  Gần gũi thì đúng rồi nhưng còn hiểu biết thì chỉ thuộc loại "kinh nghiệm bản thân" như tôi vừa luận ở trên, mà "kinh nghiệm bản thân" của mấy ông tu sĩ Thiên Chúa Giáo phần lớn chỉ là những kinh nghiệm được nhồi sọ  trong các trường Dòng để tuân phục Giáo Hoàng và Tòa Thánh cùng ngự trị trên sự ngu tối của đám con chiên ít học.   Nhận xét thẳng thắn như trên của tôi chỉ có một mục đích là mong Như Hạnh thay đổi thái độ, trình bày sở học của mình qua những tác phẩm nghiên cứu đứng đắn và tránh việc chê bai bất cứ một ai khác, vì chê bai người khác để tự đề cao mình là một hạ sách, chỉ có phản ứng ngược lại.  Được như vậy, sự đóng góp của anh cho văn học Phật Giáo và dân tộc có thể rất là quý báu, và tên tuổi anh có thể có một chỗ đứng trong nền văn học Việt Nam.

   Sau đây chúng ta hãy đi thêm vào "nghệ thuật" trích dẫn của ông DND.  Trong một đoạn dài tôi trích dẫn của Tiến sĩ Kimura Taiken, ông DND trích ra hai câu nằm trong hai giai đoạn trong mạch tư tưởng của Kimura Taiken để phê bình.  Nhưng sự phê bình này lại để lộ ra cái trình độ hiểu biết hời hợt về Phật Giáo, tuy rằng có thể ông thông thạo các cổ ngữ Phật Giáo như Pali, Sanskrit để đọc những văn bản gốc của Phật Giáo.   Ông DND viết:

   "Ngay trong đoạn văn Trần Chung Ngọc trích dẫn cũng chứa nhiều sai lầm về lý thuyết giải thoát trong Phật Giáo: "Lập trường chủ yếu của giải thoát quan trong Phật Giáo là vượt ngoài cõi dục (dục giới)."

  Cả Thích Quảng Độ, người dịch Kimura Taiken, và cả Kimura Taiken đề không ý thức được rằng đối với giáo lý đức Phật, mục tiêu cuối cùng của Phật Giáo là chấm dứt luân hồi, giải thoát ra khỏi vòng quay của bánh xe sinh diệt (samsara) vượt qua cả ba cõi (dục giới, sắc giới và vô sắc giới) chứ không phải chỉ vượt qua dục giới.  Kimura Taiken (theo Trần Chung Ngọc trích dẫn) nói về  niết bàn một cách dễ dãi như sau:

   "Mà Niết Bàn theo nghĩa đen là "dập tắt" nghĩa là dập tắt hết mọi dục vọng tồn tại và lấy đó làm lý tưởng cứu cánh."

   Nếu chúng ta nhận đây là định nghĩa duy nhất đúng về Niết Bàn thì làm sao cắt nghĩa được sự mâu thuẫn khi Kimura Taiken viết tiếp là: "Cái gọi là giải thoát, là Niết Bàn, nếu không có ích gì lợi gì đối với cuộc sống thực tế, thì tự nó cũng không có nghĩa gì cả."  Đã chấm dứt mọi khát vọng tồn tại thì còn quan tâm đến cuộc sống thực tế làm gì nữa?  Vấn đề ích lợi hay không ích lợi đâu còn đặt ra!  Nếu cho rằng giải thoát là "chấm dứt mọi dục vọng tồn tại" thì  vấn đề đạo đức hay từ bi mất hết lý do tồn tại..."

   Rõ ràng là ông DND không đủ trình độ để hiểu và nắm được mạch văn của Kimura Taiken luận về giải thoát quan trong Phật Giáo dù ông ta đã học được vài cua về tiếng Pali ở một đại học Mỹ.  Kimura Taiken luận về "Đại Thừa Phật Giáo Tư Tưởng Luận" và trong đoạn văn tôi trích dẫn không có cách nào mà một người có đôi chút hiểu biết về Phật Giáo Đại Thừa có thể hiểu như ông DND phê bình ở trên.  Để cho vấn đề được rõ ràng chúng ta cần đọc lại đoạn văn trên với đôi lời giải thích.  Tôi xin quý vị độc giả thông cảm và đừng nghĩ rằng tôi coi thường trí tuệ của độc giả, tôi chỉ có mục đích phản bác lập luận của ông DND mà thôi.  Chúng ta sẽ thấy rằng Kimura Taiken đi từ thấp tới cao, đi từ cái "nghĩa đen" của Niết Bàn (hữu dư hay vô dư Niết Bàn) để cuối cùng đi tới giải thoát quan (vô trụ Niết Bàn) của Đại Thừa.  Cái mạch tư tưởng của Kimura Taiken rõ ràng như vậy nhưng tiếc rằng ông DND đã không nhận ra, vì vậy nên ông đã trích dẫn vài câu lạc lõng để mà phê bình theo sự hiểu biết rất hời hợt của ông.

   Thật vậy, trước hết Kimura Taiken đưa ra một luận điểm trong giải thoát quan của Phật Giáo Tiểu Thừa: (bản dịch Thích Quảng Độ)

   Lập trường chủ yếu của giải thoát quan Phật-giáo là vượt ra ngoài cõi Dục (Dục giới).  Phật Giáo không thừa nhận thế-giới-quan Thần quyền, lại không thừa nhận cái "Ngã" cá nhân bất biến, mà chủ trương hết thảy đều do nhân duyên hòa hợp mà hiển hiện, và sở cứ của nhân duyên là ý chí của chúng ta.  Do đó, nếu muốn được giải thoát, con người phải cắt đứt mọi nhân duyên, nghĩa là diệt hết dục vọng của ý chí.  Theo các học phái khác, giải thoát tức là đưa cái tiểu ngã của cá nhân trở về với Đại ngã của một đấng sáng tạo ra vũ trụ.  Nhưng Phật Giáo vì không thừa nhận Thần quyền, nên gọi giải thoát là Niết Bàn.  Mà Niết-Bàn theo nghĩa đen là "dập tắt", nghĩa là dập tắt hết dục vọng tồn tại và lấy đó làm lý tưởng cứu kính.  Các Kinh điển Đại Thừa, nhất là Kinh Bát Nhã, đặc biệt thuyết minh về điểm này và mệnh danh là "Không", "Không Không" rốt ráo là "Không", đó là chân tướng của vũ trụ, và khi ta đã đạt được chân tướng ấy tức là đạt đến giải thoát, đến Niết Bàn...

   Sau đó ông sửa soạn cho lý tưởng Đại Thừa:

   Các học phái khác lấy siêu nhiên (supernatural) làm chủ nên không quá coi trọng đạo đức thế gian, nhưng Phật thì lấy từ bi làm chủ, chuyên đứng về phương diện đạo đức để giáo hóa loài người, đó là tiếng nói giải thoát.  Tại Ấn Độ có nhiều tôn giáo nhưng chỉ có Phật-Giáo là lấy toàn thể nhân loại làm đối tượng để truyền giáo, và cũng chỉ có Phật Giáo mới có những giáo lý làm thỏa mãn nhu cầu tinh thần của mọi hạng người..

   Rồi đi xa hơn nữa, nên để ý câu mở đầu "Tiến thêm một bước nữa", ông khai triển quan niệm "Ta Bà là Niết Bàn" trong Phật Giáo Đại Thừa:

   Tiến thêm một bước nữa mà khảo sát thì Phật, theo một ý nghĩa nào đó, có thể được coi là một nhà đề xướng hiện thực chủ nghĩa.  Cái gọi là "giải thoát", là "Niết Bàn", nếu không có ích lợi gì đối với cuộc sống thực tế, thì tự nó cũng không có một ý nghĩa nào cả.  Giải thoát hay Niết Bàn, theo Phật, không phải chỉ có thể đạt được sau khi chết, mà trái lại, nó có thể được chứng nghiệm ngay ở hiện tại, ngay trong giây phút, nghĩa là bất cứ trong giờ phút nào ta cắt đứt được mọi mối ràng buộc của tham lam, của dục vọng, khiến cho tâm hồn thanh thản, lâng lâng, tự tại, tự do, thì ngay giờ phút đó ta đã đạt đến cảnh giải thoát chân thực rồi...

   Do đó, trong Phật Giáo, nếu nói đến giải thoát mà phủ nhận giá trị của thế giới hiện thực thì không những trái với đạo lý mà còn làm hại cho chính Pháp rất nhiều.  Nhưng đây cũng lại là điểm vô cùng khó khăn, bởi lẽ vẫn sống trong thế giới hiện thực mà làm cách nào để đừng bị mê hoặc, lôi cuốn theo, để tìm cầu giải thoát khỏi hiện thực là một việc mà có lẽ không ai dám tự phụ làm một cách dễ dàng...

   Coi đó ta thấy chủ nghĩa giải thoát của Phật Giáo, nếu chỉ nhìn bề ngoài, có vẻ như một chủ nghĩa "không tịch", nhưng nếu căn cứ vào nhân cách hoạt động của đức Phật, do nhân cách đó mà tìm hiểu ý nghĩa chân thực của giáo lý Ngài, ta thấy Phật Giáo quyết không phải lấy hư vô làm lý tưởng, đó là điều không một nhà học Phật chân chính nào phủ nhận...

  Và sau cùng ông thuyết minh về cái đặc trưng nhất quán của giải thoát quan trong Phật Giáo, phù hợp với thuyết Chân Không Diệu Hữu trong Phật Giáo:

   Như thế chung cục nhận Phật là vị Nhân-Cách-Thần, nhận Như Lai là chân ngã, rồi từ lập trường hiện tượng tức thật tại mà xướng lên thuyết "tức thân thành Phật", cứ như thế giáo lý Phật-giáo bắt đầu triển khai.  Mà cái đặc trưng nhất quán của chủ nghĩa giải thoát của Phật Giáo là ở chỗ tự mình tuyệt đối mãn túc, rồi vì hạnh phúc của thế giới, vì sự tiến bộ của nhân loại, đem hết sức mình ra làm việc với một tâm hồn thái nhiên tự nhược, nghĩa là không đam mê, không cố chấp, luôn luôn thanh thản tự do trước mọi hoàn cảnh.

   Và đó là tóm tắt đại cương về giải thoát quan trong Phật Giáo.  Chúng ta thấy rằng sự trình bày về giải thoát quan của Tiến Sĩ  Kimurai Taiken rất sát với nội dung diễn tiến của Kinh điển Phật Giáo.

   Tôi rất lấy làm buồn vì phải giảng cho ông "ứng viên tiến sĩ" DND cách đọc một đoạn văn của Kimura Taiken, nhưng điều mà tôi không thể biết được là, với cái sở học mà ông phô trường trong bài viết của ông như là thông thạo tiếng Pali, Sanskrit để đọc những cổ phẩm Phật Giáo gốc, cùng những "cua" ông học ở đại học về tôn giáo tỷ giảo hay gì gì đó, có thể dùng vào được việc gì trong vấn đề am hiểu Phật Pháp?   Không những trích dẫn ngoài toàn bộ vấn đề (out of context) như trên, ông DND còn dùng tới thủ đoạn thay đổi cả lời văn trong phần trích dẫn như ta thấy trong câu sau:

   Ông DND viết:

   "Chính do chẳng có căn bản học vấn căn bản nào về tôn giáo nào Trần Chung Ngọc mới viết một câu ngu xuẩn  như sau về Thiên Chúa Giáo: "Trong Gia Tô Giáo vì là một tôn giáo cứu rỗi, nên vấn đề đạo đức KHÔNG ĐẶT RA."

   Khi dùng chữ Gia Tô Giáo (Christianity) Trần Chung Ngọc cứ hiểu lầm đây là một thực thể tôn giáo thống nhất trong khi thế giới tôn giáo Thiên Chúa Giáo cũng cực kỳ phức tạp.  Không hiểu là Trần Chung Ngọc muốn nói đến Thiên Chúa Giáo La Mã (Roman Catholicism) hay Chính Thống Giáo Hi Lạp (Greek Orthodox) hay Tin Lành (Protestant), vì hệ thống tín lý của ba nhánh Thiên Chúa Giáo này rất khác nhau, thậm chí xung khắc vì nhiều điểm nữa."

   Thứ nhất, trong câu ông DND trích dẫn ông đã thay đổi lời văn, tôi cho đây là một thủ đoạn bất lương trí thức.  Nguyên văn câu của tôi là: "Trong Gia Tô Giáo, vì là một tôn giáo cứu rỗi, nên vấn đề đạo đức KHÔNG QUAN  TRỌNG, và con người chỉ cần đặt tất cả vào một niềm tin ở một đấng siêu nhiên để mong cầu được giải thoát cho riêng mình."  Ông DND cắt ngắn câu trên và đổi "không quan trọng" thành "không đặt ra", để xuyên tạc vấn đề và dựa vào đó mà công kích. ("Không quan trọng" và "không đặt ra" hoàn toàn khác nhau).  Đây chính là sự bất lương trí thức của ông Dương Ngọc Dũng.

   Thứ nhì, trong bài "Quan Niệm Giải Thoát Trong Phật Giáo và Gia Tô Giáo", ngay từ đầu tôi đã dịch Christianity là Ki-Tô Giáo để phân biệt với Gia Tô La Mã Giáo là Roman Catholicism.  Hơn nữa tôi còn đưa ra 7 tín lý đặc thù của Gia Tô Giáo trong đó có những tín lý mà Chính Thống Giáo và Tin Lành không công nhận.  Một người có đôi chút hiểu biết về Ki Tô Giáo nói chung không thể nào lầm lẫn danh từ Gia Tô Giáo tôi dùng là Christianity.  Đây lại là một bằng chứng khác về trình độ đọc sách của ông DND.  Nhưng ông DND đã là "ứng viên tiến sĩ" rồi, vậy tôi chỉ còn có thể hiểu rằng ông đã cố ý xuyên tạc lời văn cùng áp đặt một điều ông bịa ra để từ đó ông đưa ra những lời công kích cá nhân.  Thủ đoạn này thật quả không xứng đáng với một người mang danh trí thức, dù chỉ là một trí  thức tự phong.

     Tới đây tôi đã cảm thấy không còn muốn tiếp tục lý luận với một người không biết lý luận, đặt vấn đề với một người không biết đặt vấn đề, và nhất là đối đáp với một người đã phải dùng những tiểu xảo cắt xén và trích dẫn xuyên tạc, bịa đặt. Cho nên tôi nghĩ bài phân tích của tôi tới đây kể ra đã tạm đủ. Qua bài phân tích trên tôi đã chứng tỏ rằng kiến thức của ông Dương Ngọc Dũng về Phật Giáo cũng như về Ki Tô Giáo thật là quá yếu kém.  Nhưng điều đáng trách không phải là cái kiến thức yếu kém của ông, vì con người ai ai cũng có thể học hỏi thêm để trau giồi kiến thức.  Điều đáng trách là ông DND không có tư cách của một bậc trí thức qua những từ thiếu văn hóa mà ông dùng để hạ thấp hay mạ lỵ cá nhân một cách vô căn cứ trong một bài phê bình, và qua những tiểu xảo cắt xén và xuyên tạc bản văn của tác giả mà ông muốn phê bình.  Với tư cách này, và với kiến thức này, thì bất kể ông biết bao nhiêu ngôn ngữ cổ Phật Giáo, bất kể ông có bao nhiêu bằng PhD ở bất cứ đại học nào, đối với tôi ông không phải là người đáng để tôi phải kính trọng.

   Để kết luận, tôi xin có vài lời tóm tắt về những luận điệu phê bình của ông Dương Ngọc Dũng.

   Khi phê bình một cuốn sách hay một bài viết người ta thường xét đến những điểm chính như văn phong, bố cục, nội dung và mức độ khả tín của những tài liệu dẫn chứng, nếu có.  Một phê bình gia có đôi chút văn hóa không bao giờ chỉ trích cá nhân bằng những danh từ thiếu văn hóa, vì như vậy là viết văn chợ đò chứ không phải là văn phê bình.  Một phê bình gia thường là người có uy tín trong lãnh vực mà họ phê bình, và khi phê bình họ phê bình các luận điểm ở trong sách hay trong bài chứ không phê bình cá nhân tác giả.  Ông Dương Ngọc Dũng đã không hội đủ những điều căn bản trên trong bài phê bình của ông. 

   Thứ nhất, bài "Ý Nghĩa và Vai Trò Trí Thức Trong Phật Giáo" dài 12 trang trong đó chỉ có chưa đầy 3 trang phê bình một vài quan niệm của Như Hạnh, còn hơn 9 trang là để phê bình ông Nguyễn Văn Trung.  Tuyệt nhiên ông DND không đả động gì tới phần chính mà chỉ phê bình phần phụ, độc giả thấy ngay đó không phải là một bài phê bình nghiêm chỉnh, mà chỉ là một bài viết lên một cách hằn học để mạ lỵ tác giả bài ông phê bình vì đã dám đụng tới một vô thượng thiên tài Phật Giáo, theo quan niệm của Nguyễn Văn Trung, là Như Hạnh, người biết tiếng Pali, Sanskrit và có PhD từ Harvard ra.  Ông Dũng cho rằng sở học này là một bảo đảm về thẩm quyền am hiểu Phật Pháp của Như Hạnh.  Nhưng đây chính lại là một sai lầm căn bản trong trình độ hiểu biết và trong cách lý luận của ông, như tôi đã vạch rõ trong phần phân tích ở trên.

   Thứ nhì, ông DND không có sự lương thiện trí thức khi phê bình vì ông đã phải dùng đến tiểu xảo cắt xén những câu ngoài toàn bộ vấn đề (out of context) và thay đổi ngay cả chính bản văn để dựa vào đó mà công kích tác giả bài mà ông phê bình.  Tiểu xảo này không qua mắt được độc giả vì nó quá lộ liễu và thấp kém.

   Thứ ba, ông DND đã dùng những danh từ thiếu văn hóa như "ngu xuẩn", "dốt nát", "ngốc nghếch", "thối tha", "trình độ kiến thức tiểu học", "trình độ tiểu học trường làng" v.v... để hạ thấp các tác giả mà ông phê bình.  Ông cho rằng những luận điểm của ông là vô địch, và những danh từ dao to búa lớn của ông như trên là có tác dụng trong diễn đàn trí thức hải ngoại.  Nhưng ông không thể nghĩ ra điều là nếu những luận điểm của ông, phản ánh trình độ hiểu biết của ông, bị bẻ gẫy, như tôi đã chứng minh trong bài phân tích này, thì những danh từ đó lại quật ngược về ông.  Nó tương  tự như một người đứng ngược chiều gió ném tro vào mặt người khác.

   Thứ tư, ông DND đã viết những lời rất hỗn xược đối với các bậc tu hành như Thích Nhất Hạnh, Thích Trí Tịnh, Thích Minh Châu, và Tam Tạng Pháp Sư Tuyên Hóa, những người mà tôi nghi rằng ông DND không hề biết rõ và không hề biết là những vị đó đã có những công cuộc hoằng Pháp như thế nào ở trong nước hay ở ngoại quốc.  Những vị này, vừa thông hiểu Phật Pháp vừa hành trì Phật Pháp, có thể nói là đáng bậc Thầy của phần lớn những giáo sư dạy về Phật học trong các đại học Âu Mỹ trong đó có đại học Boston và Harvard.  Tôi không hiểu ông DND dựa vào đâu để phê bình các vị như Nhất Hạnh và Tuyên Hóa là "dỏm" và "nói bậy bạ về Thiền" và những kinh dịch bởi Thích Trí Tịnh hay Thích Minh Châu là không có giá trị.  Ông Dương Ngọc Dũng hãy cho độc giả biết ông đã có những tuyệt phẩm nào về Phật Giáo, cũng như tên tuổi ông đã có chỗ đứng nào ở trong nước cũng như ở ngoại quốc.

   Và sau cùng, ông DND không phải là một phê bình gia được biết trong văn đàn ngoại quốc.  Lần đầu tiên tên ông xuất hiện với một bài phê bình mà từ kiến thức cho đến văn phong không ai có thể xếp ông vào lớp những người trí thức khoan kể là phê bình gia.  Chưa kể là "xem văn biết người", các độc giả có thể mường tượng được không ít về tư cách con người của ông, và như vậy ông đã tự nhận mình xuống bùn.

   Tôi không phiền mà cũng không trách phong cách phê bình thiếu chuyên môn, thiếu văn hóa của ông DND như tôi vừa trình bày ở trên.  Tôi hiểu rằng, nếu ở ngoài đời có những thành phần xã hội làm nghề đi đánh nhau thuê thì trong lãnh vực văn hóa cũng có thể có những người chỉ vì đồng tiền hay hư danh mà phải làm nghề viết thuê, hay đứng tên thuê, để đánh phá người khác bằng một văn phong mà người có văn hóa không ai dùng.  Bởi vậy Nhà Nước đã sáng suốt khi bảo ông hãy im đi đừng có viết bậy thêm nữa.

 

Trần Chung Ngọc

Grayslake, Illinois